Δάνειο είναι η σύμβαση, όπου ο ένας από τους συμβαλλόμενους (δανειστής) μεταβιβάζει στον άλλο συμβαλλόμενο (οφειλέτη) κατά κυριότητα χρήματα ή/και άλλα αντικαταστατά πράγματα, ενώ ο οφειλέτης έχει την υποχρέωση να του επιστρέψει πράγματα της ίδιας ποσότητας και ποιότητας (άρθρο 806 Αστικού Κώδικος Ελλάδος).
Για δάνεια μεταξύ επιχειρήσεων καταρτίζεται ιδιωτικό συμφωνητικό από τις διοικήσεις τους στο οποίο είναι σκόπιμο, να περιγράφονται α) η διάρκεια, β) ο τρόπος αποπληρωμής και γ) το επιτόκιο.
Επισημαίνεται πως είναι δυνατή η έμμεση παράδοση του δανείσματος στο δανειολήπτη, με την παράδοση αυτού όχι στον ίδιον αλλά σε δανειστές του προς εξόφληση χρηματικών υποχρεώσεων κατά τρόπο, ώστε να συντρέχει περίπτωση έμμεσης παράδοσης σ’ αυτήν του ποσού του δανείου.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Νόμων Τελών Χαρτοσήμου (ΚΝΤΧ) σε τέλη υπόκεινται τα έγγραφα περί συνάψεως των συμβάσεων και όχι απλώς οι συνομολούμενες συμβάσεις (ΣΤΕ 124/2014, 3178-3179/2013, 190/2009, 6172, 6170,4287/1995, 2805/1994, 1802/1993 και 725/1990, ΣΤΕ1966/1998, 1368/1989, 2230/1988, 58/1984), ενώ υποχρέωση καταβολής τελών χαρτοσήμου επί συμβάσεως δανείου γεννάται όταν το σχετικό ποσό είναι καταβλητέο και η εξόφληση γίνεται στην Ελλάδα, οπότε πρόκειται για υποχρέωση εκτελεστέα στην Ελλάδα τέτοια δε περίπτωση συντρέχει και όταν αποστέλλονται τα οφειλόμενα χρήματα στην Ελλάδα με τραπεζικό έμβασμα. (3501/22016 ΔΕΑ, ΣΤΕ124/2014, 3639/2013 πρβλ και ΣΤΕ3150/1994, 1246, 984/1992, 1365/1990, 4055, 3282/1987, 1236,974/1986,2905/1985, 3311/1982).
Σύμβαση δανείου θεωρείται, ότι συντελέσθηκε στην αλλοδαπή όταν καταρτίσθηκε και υπογράφηκε στην αλλοδαπή, αλλά και όταν εκτελέσθηκε στο εξωτερικό, ενώ το συναπτόμενο στην αλλοδαπή με ιδιωτικό έγγραφο δάνειο υπόκειται σε τέλη χαρτοσήμου στην Ελλάδα, όταν το δάνειο αυτό εκτελείται στην Ελλάδα, όταν δηλαδή η παράδοση του δανείσματος από τον δανειστή στον οφειλέτη γίνεται στην Ελλάδα, αφού με την παράδοση προκύπτει ότι η τελική σύμβαση δανείου πραγματοποιείται στην Ελλάδα με την καταβολής στην Ελλάδα του ποσού του δανείου στην ημεδαπή τράπεζα προς τον οφειλέτη [με την επισήμανση πως η σύμβαση του δανείου η οποία κατατάσσεται στις «παραδοτικές (re) συμβάσεις» , προαπαιτεί, για το έγκυρο της κατάρτισής της, και την καταβολή των χρημάτων από τον δανειστή προς τον οφειλέτη]. Με την παράδοση του πράγματος στον οφειλέτη θεωρείται, ότι καταρτίζεται η σύμβαση του δανείου, χωρίς να αρκεί μόνο η συμφωνία, ενώ από την παράδοση του πράγματος στον οφειλέτη γεννάται και η υποχρέωση του για απόδοση στον δανειστή των δανεισθέντων πραγμάτων (άρθρα 806-809 Α.Κ.). Υποχρέωση, για καταβολή τέλους χαρτοσήμου επί του δανείου, δημιουργείται, κατά το άρθρο 12 του Ν.Δ. 3717/1957, όταν λάβει χώρα εγγραφή του δανείου στα βιβλία του επιτηδευματία οφειλέτη στην Ελλάδα (Πρβλ. Σ.τ.Ε. 1716/1980, 3270/1981, 3529/2010), επειδή από και διά της εγγραφής του δανείου αυτού στα βιβλία, δημιουργούνται υποχρεώσεις εκτελεστέες στην Ελλάδα, κατά τις διατάξεις του άρθρου 8(1) του ΚΤΧ. (Π.Ρέππας).
Περαιτέρω, από την ημερομηνία υπογραφής του δανείου και μέχρι την 15η ημέρα του επόμενου μήνα θα πρέπει να αποδοθεί στην αρμόδια ΔΟΥ είτε του πιστωτή είτε του δανειολήπτη, αναλογικό χαρτόσημο το οποίο υπολογίζεται με συντελεστή 2,4% (2% χαρτόσημο πλέον εισφορά ΟΓΑ 0,4%) επί του δανειζόμενου κεφαλαίου (παρ. 1α, άρθρο 15, του ΚΝΤΧ), το οποίο βεβαιώνεται οίκοθεν και καταβάλλεται μέσω τράπεζας ύστερα από την έκδοση ταυτότητας πληρωμής από την Δ.Ο.Υ., ενώ επιβάλλεται και χαρτόσημο 2,4% επί των τόκων, που αποδίδεται στην αρμόδια ΔΟΥ με χειρόγραφη δήλωση, εντός 5 ημερών από την ημερομηνία εξόφλησής του τόκου (παρ. 1, του άρθρου 3, του ΚΝΤΧ).
Επιπροσθέτως, επιβάλλεται και παρακράτηση φόρου επί των τόκων με συντελεστή 15% κατά τις διατάξεις της παρ. 1β, του άρθρου 64 του ΚΦΕ. Η απόδοση του παρακρατηθέντος φόρου γίνεται από τον δανειολήπτη κατά την καταβολή του τόκου με την υποβολή χειρόγραφης δήλωσης εντός διμήνου, βάσει της Πολ. 1011/2014, ενώ εταιρεία που καταβάλλει τους τόκους υποχρεούται και σε ετήσια ηλεκτρονική δήλωση – βεβαίωση εισοδήματος από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα, με τα στοιχεία του δικαιούχου του εισοδήματος.
