Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των τουριστικών γραφείων στην Ελλάδα αντικατοπτρίζεται στις διατάξεις του Ν. 393/1976 «Περί ιδρύσεως και λειτουργίας τουριστικών γραφείων» (ΦΕΚ Α’ 199), όπως αυτός κατέληξε και ισχύει με τις τροποποιήσεις με τις με αριθ. 15408/08-11- 2012 (ΦΕΚ Β’ 2991) και 16016/18-11-2012 (ΦΕΚ Β’ 3055) κοινές υπουργικές αποφάσεις .
Κατά την παρ. 1 του άρθρου 1 του ως άνω νόμου, τα τουριστικά γραφεία είναι «μόνιμα οργανωμένες επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν τη μεταφορά, τη διακίνηση και τη διαμονή μεμονωμένων ατόμων και ομάδων ατόμων εντός ή εκτός της Ελλάδος, καταρτίζουν και εκτελούν προγράμματα εκδρομών και περιηγήσεων με ιδιόκτητα μεταφορικά μέσα, μισθωμένα μέσα ή δημόσιας χρήσης θαλάσσια, χερσαία ή αεροπορικά μέσα»,
Κατά την παράγραφο 2 ορίζονται οι τουριστικές πράξεις που τα τουριστικά γραφεία είναι δυνατόν να πραγματοποιούν και συγκεκριμένα και μεταξύ αυτών:
α. «κατάρτιση και εκτέλεση προγραμμάτων εκδρομών και περιηγήσεων εντός ή εκτός της χώρας, με ιδιόκτητο ή μισθωμένο επί τούτω μεταφορικό μέσο ή με δημοσίας χρήσης θαλάσσια, αεροπορικά, ή χερσαία μέσα» και
β. η «μεσολάβηση για τη διασφάλιση και ενοικίαση καταλύματος, σίτισης, αναψυχής, ψυχαγωγίας και μέσων διακίνησης».
Τονίζεται όμως ότι παραπάνω δυνατότητες είναι δυνατόν να παρέχονται μόνο από τα «νομίμως λειτουργούντα» τουριστικά γραφεία.
Για να λειτουργήσουν λοιπόν και να παρέχουν υπηρεσίες τουριστικά γραφεία με ιδιοκτήτες Ελλήνων και κοινοτικών υπηκόων ή Ελληνικών και κοινοτικών επιχειρήσεων θα πρέπει να έχει προηγηθεί η διαδικασία σύστασης τουριστικού γραφείου, κατά τον συνημμένο στην παρούσα μας Ελληνικό Νόμο 393/1976, ήτοι και ενδεικτικά:
- υποβολή αναγγελίας λειτουργίας τουριστικού γραφείου
- κατάθεση των απαιτούμενων εκ του Νόμου δικαιολογητικών
- λήψη βεβαίωσης συνδρομής των προϋποθέσεων για τη λειτουργία του -σε αντικατάσταση του Ειδικού Σήματος Λειτουργίας
- εγγραφή στο μητρώο τουριστικών επιχειρήσεων, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 3 του ν. 2160/1993
- καταχώριση διακριτικού τίτλου στον EOT κτλ.
Διευκρινιστικά και όσο αφορά τη λειτουργία γραφείου που αφορά τρίτες χώρες (εκτός Ευρωπαικής Ενώσεως) ισχύουν τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 393/1976: «Δικαίωμα λειτουργίας τουριστικού γραφείου έχουν και φυσικά πρόσωπα, υπήκοοι τρίτων χωρών, καθώς και νομικά πρόσωπα που έχουν την έδρα τους σε τρίτες χώρες, εφόσον καταστήσουν ειδικό πληρεξούσιο στην Ελλάδα. Το ανωτέρω δικαίωμα αναγνωρίζεται υπό την προϋπόθεση ότι σύμφωνα με την νομοθεσία της πολιτείας της ιθαγένειας ή της έδρας αυτών αναγνωρίζεται το ίδιο δικαίωμα και για Έλληνες πολίτες και για επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα».
Κατά συνέπεια για να δικαιούται ένα τουριστικό γραφείο εκτός Ευρωπαικής Ενώσεως να διενεργεί τουριστικές πράξεις στην Ελλάδα, θα πρέπει επιπλέον να έχει ορίσει ειδικό πληρεξούσιο στην Ελλάδα, ως υπεύθυνο για τη διεκπεραίωση της διαδικασία σύστασης του τουριστικού γραφείου στην Ελλάδα, με ταυτόχρονη διαπίστωση μετά από σχετικό ερώτημα στο Υπουργείο Εξωτερικών, ότι πράγματι υφίσταται ο όρος της αμοιβαιότητας με την Ελλάδα.
Αντίθετες απόψεις με τις ανωτέρω, θα οδηγούσε σε πλήρη αδυναμία του ελέγχου και της επιβολής κυρώσεων στις εκ της αλλοδαπής τουριστικές επιχειρήσεις από τα Ελληνικά όργανα και υπηρεσίες, ενώ θα διασαλευόταν η ομοιόμορφη εφαρμογή της Ελληνικής τουριστικής νομοθεσίας, αφού όλα τα τουριστικά γραφεία θα καλούνταν να συμμορφώνονται με τις εκ του Νόμου προϋποθέσεις (όπως π.χ. την κατάθεση εγγυητικής επιστολής για λόγους προστασίας των καταναλωτών – ακόμα και αυτά που λειτουργούν αποκλειστικά online, κατά την υπουργική απόφαση με αριθ. 17591/2012 – ΦΕΚ Β’ 3356), εκτός από αυτά που θα ανήκαν σε υπηκόους ή επιχειρήσεις τρίτων χωρών!
Απόδειξη των ανωτέρω είναι ότι στο ισχύον άρθρο 1 περ. (β) της παρ. 1 του ν. 711/1977 (ΦΕΚ Α’ 284) περί ειδικών τουριστικών λεωφορείων, ορίζεται το μεταφορικό έργο που κατ’ αποκλειστικότητα πραγματοποιείται από ειδικά τουριστικά λεωφορεία δημόσιας χρήσης, περιλαμβάνοντας σε αυτό τη «μεταφορά προσώπων σε οργανωμένες εκδρομές εντός και εκτός της χώρας».
Το μεταφορικό αυτό έργο μάλιστα κατά την παρ. 4 του αυτού άρθρου «…διενεργείται από δημόσιας χρήσης τουριστικά λεωφορεία για λογαριασμό τουριστικού γραφείου νομίμως λειτουργούντος, βάσει της κείμενη τουριστικής νομοθεσίας ….», και κατά συνέπεια αποκλείεται η δυνατότητα συνεργασίας των τουριστικών επιχειρήσεων οδικών μεταφορών με τουριστικά γραφεία που δεν πληρούν τις προδιαγραφές του Νόμου.
Παράλληλα, η περ. (β) της παρ. 2 του άρθρου 2 της υπουργικής απόφασης 7073/2011 (ΦΕΚ Β’ 1266) με τίτλο «Διαδικασία Χορήγησης Ειδικού Σήματος Λειτουργίας σε Τ.Ε.Ο.Μ.», ορίζει ότι «Οι Τουριστικές Επιχειρήσεις Οδικών Μεταφορών αναλαμβάνουν με ολική εκμίσθωση των ειδικών τουριστικών λεωφορείων τους τη διενέργεια …. β) του μεταφορικού έργου των περιπτώσεων (α), (β), (γ) και (ζ) της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 711/1977, όπως ισχύει, για λογαριασμό τουριστικών γραφείων, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 1 του ίδιου νόμου», ήτοι για λογαριασμό «νομίμως λειτουργούντων βάσει της κείμενης τουριστικής νομοθεσίας».
΄Αρα αποκλείεται απόλυτα η δυνατότητα διενέργειας οργανωμένων εκδρομών από ελληνικές Τ.Ε.Ο.Μ. σε συνεργασία με μη νομίμως λειτουργούντα τουριστικά γραφεία, σε αντίθετη δε περίπτωση, τα αρμόδια Ελληνικά Κρατικά όργανα υποχρεούνται να επιβάλλουν στις παραβαίνουσες Τ.Ε.Ο.Μ. τις κυρώσεις της παρ. 15 του ν. 711/1977.
΄Οσο αφορά τα Ελληνικά ξενοδοχεία, εμπίπτουν στην αυτή απαγόρευση να συμβάλλονται με μη νομίμως λειτουργούντα τουριστικά γραφεία που μεσολαβούν για την εύρεση καταλύματος για λογαριασμό των πελατών τους [άρθρο 4 του ν. 2160/1993, οπού αναφέρονται και οι κυρώσεις στις τουριστικές επιχειρήσεις που παραβαίνουν τις σχετικές διατάξεις, και περ. δ’ της παρ. 4 του άρθρου 4 του ως άνω νόμου, όπου αναφέρεται ότι και επιβολή ως «Πρόστιμο ύψους ενός εκ. δρχ, στα τουριστικά γραφεία και στους εκπροσώπους τουριστικών επιχειρήσεων, καθώς και σε οποιοσδήποτε άλλους (συνεπώς και σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις) που συνομολογούν συμβάσεις με τις τουριστικές επιχειρήσεις του άρθρου δύο του αυτού Νόμου που δεν έχουν ειδικό σήμα λειτουργίας».
