Αλλαγή επωνύμου στην Ελλάδα
Το επώνυμο αποτελεί στοιχείο της προσωπικότητας του ατόμου, η πρόσκτηση ή η αλλαγή του όμως δεν απόκειται στην ιδιωτική βούληση, αλλά ενδιαφέρει τη δημόσια τάξη, ως θέμα συναπτόμενο με την ασφάλεια των συναλλαγών και των εννόμων σχέσεων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου του ατόμου και για αυτό η μεταβολή λαμβάνει χώρα μέσω της διοικητικής οδού.
Το αρμόδιο διοικητικό όργανο εκτιμά τους λόγους που επικαλείται ο αιτών την μεταβολή του επωνύμου του και να αποφαίνεται με γνώμονα την σοβαρότητα των λόγων, αιτιολογώντας ειδικά την απόφασή του. Ο Νόμος δεν αναφέρει τους λόγους για τους οποίους επιτρέπεται η αλλαγή επωνύμου, η νομολογία όμως του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει κρίνει πως απαιτούνται «συγκεκριμένοι και σοβαροί λόγοι ικανοί να δικαιολογήσουν τη μεταβολή του επωνύμου», όπως λ.χ. η πρόκληση ψυχολογικών προβλημάτων στο πρόσωπο όταν το επώνυμο είναι κακόηχο ή δυσχερές στην προφορά, η σύνδεση του επωνύμου με κακή φήμη από πράξεις άλλου προσώπου που το φέρει, (πχ ενήλικας ζητά την αλλαγή του επωνύμου του, καθώς ο γονιός του παρανομούσε, με αποτέλεσμα να αμαυρώνεται ο ενδιαφερόμενος), η πλήρης αποξένωση του προσώπου από το οικογενειακό περιβάλλον του πατέρα του κ.ο.κ.
Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης για αλλαγή του επωνύμου, χωρεί ενδικοφανής προσφυγή εντός αποκλειστικής προθεσμίας 30 ημερών ενώπιον του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, και ύστερα και αν απορριφθεί η ενδικοφανής προσφυγή, μπορεί να κατατεθεί αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Αλλαγή κύριου ονόματος στην Ελλάδα
Το κύριο όνομα μεταβάλλεται με την έκδοση δικαστικής απόφασης κατά την διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας, όταν συντρέχει «σπουδαίος λόγος», όπως επί παραδείγματι η εν τοις πράγμασιν καθιέρωση ενός ονόματος λόγω “τάματος” στην Παναγία και η χρήση του στις συναλλαγές και στην καθημερινή ζωή του προσώπου, ο εξελληνισμός του ονόματος λόγω απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας, η δημιουργία ανεπιθύμητων συνεπειών στην προσωπική ζωή του προσώπου λόγω του ότι το κύριο όνομα είναι κακόηχο, η απόκτηση νέου ονόματος λόγω αλλαγής θρησκευτικού δόγματος κ.ο.κ. Επιπροσθέτως δικαιολογείται η μεταβολή του κύριου ονόματος σε περίπτωση υιοθεσίας, όταν το όνομα του ανηλίκου τέκνου δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τις οικογένειες των θετών γονέων, με αποτέλεσμα να δημιουργεί πρόβλημα στο πρόσωπο και να αποτελεί γεγονός δηλωτικό της γενόμενης υιοθεσίας.
Ο Δικηγόρος του αιτούντος στην αίτηση αλλαγής του ονόματος που θα υποβάλλει θα πρέπει να περιλαμβάνονται όλοι οι λόγοι που δικαιολογούν την μεταβολή. Η αίτηση που κατατίθεται στο δικαστήριο πρέπει να κοινοποιηθεί και στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών. Η δικαστική απόφαση που εκδίδεται επί της αιτήσεως, αφού καταστεί τελεσίδικη, θα πρέπει να καταχωρηθεί στο αρμόδιο ληξιαρχείο, ώστε να μεταβληθούν τα στοιχεία του προσώπου στην ληξιαρχική πράξη της γέννησής του, καθώς και στο δημοτολόγιο στο οποίο είναι εγγεγραμμένο το πρόσωπο.
Περί Αλλαγής κύριου ονόματος αλλοδαπού που πολιτογραφήθηκε΄Ελληνας
1. Κατ’ εφαρμογή του άρθρου του Ν.Δ/τος 2573/1953, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 8 του Ν. 2130/1993 και ισχύει σύμφωνα με την παρ. 9 περ. 2 του άρθρου 9 του Ν. 2307/1995, μπορούν να προβούν στον εξελληνισμό των ονοματεπωνυμικών στοιχείων τους:
α) οι έλληνες του εξωτερικού,
β) οι ομογενείς αλλοδαποί που αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια και
γ) οι παλιννοστούντες ομογενείς που έχουν την ελληνική ιθαγένεια,
2. για την αλλαγή του κυρίου ονόματος τόσο πολιτογραφημένων αλλοδαπών (ομογενών ή αλλογενών) όσο και Ελλήνων από γέννηση, η μόνη δυνατότητα που δίνεται είναι ο εξελληνισμός του κυρίου ονόματος, η οποία αφορά μόνο πολιτογραφημένους ομογενείς και συνίσταται στη μεταφορά «επί το ελληνικότερο» του κυρίου ονόματος, στη μορφή που ο διοικούμενος επιθυμεί,
3. η εγγραφή των πολιτογραφημένων αλλοδαπών, αλλογενών και ομογενών, στα δημοτολόγια και τα Μητρώα Αρρένων, γίνεται με νόμιμο έρεισμα την απόφαση πολιτογράφησής τους και με τα όποια ονοματεπωνυμικά στοιχεία αναγράφονται σε αυτή. Σύμφωνα δε με τις κείμενες διατάξεις, για την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας με πολιτογράφηση, ο αλλοδαπός που επιθυμεί να πολιτογραφηθεί ως Έλληνας πολίτης υποβάλλει αίτηση πολιτογράφησης, συνοδευμένη μεταξύ άλλων από πρωτότυπο πιστοποιητικό γέννησης, το οποίο έχει εκδοθεί από την αρμόδια αρχή της χώρας της πρώτης του ιθαγένειας, το οποίο και αποτελεί το σημαντικότερο έγγραφο, καθώς από αυτό αντλούνται στοιχεία για τον αιτούντα την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας,
4. η μετέπειτα προσκόμιση από τους ενδιαφερόμενους εκθέσεων βάπτισής τους, καμία επίπτωση δε φέρει στην ελληνική έννομη τάξη και στην ήδη διαμορφωθείσα αστική τους κατάσταση, εκτός και αν γίνει τροποποίηση στην απόφαση πολιτογράφησής τους.Η αλλαγή του κυρίου ονόματος λόγω βάπτισης, η οποία έλαβε χώρα πριν την πολιτογράφηση, για να παράγει έννομες συνέπειες για την ελληνική πολιτεία θα έπρεπε να έχει καταχωρισθεί πρώτα στην αλλοδαπή ληξιαρχική πράξη γέννησης, έτσι ώστε να συμπεριληφθεί στην απόφαση Πολιτογράφησης.
Περαιτέρω σύμφωνα με την υπ’ αριθµ. 65/1991 Γνωµοδότηση του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους, προκειµένου να καταστεί δυνατή στην Ελλάδα η αλλαγή των ονοµατεπωνυµικών στοιχείων προσώπου, το οποίο προέβη στην αλλοδαπή σε διοικητική ή δικαστική αλλαγή αυτών δυνάµει του δικαίου της άλλης ιθαγένειάς του, θα πρέπει να γίνει αναγνώριση της αλλοδαπής διοικητικής πράξης ή της απόφασης αλλοδαπού δικαστηρίου, βάσει της οποίας έγινε αυτή η αλλαγή. Σε περιπτώσεις ανδρών, οι οποίοι αιτούνται την αλλαγή του ονοµατεπωνύµου τους εξαιτίας αναγνώρισης δεδικασµένου του αλλοδαπής απόφασης, η αλλαγή αυτή καταχωρείται πρώτα στα Μητρώα Αρρένων του ∆ήµου όπου αυτοί είναι εγγεγραµµένοι, εξαιτίας της σπουδαιότητας που έχει για την Πολιτεία η τήρηση των ακριβών στοιχείων των αρρένων ελλήνων πολιτών, µε απόφαση του αρµοδίου οργάνου, με βασικό δικαιολογητικό τη δικαστική απόφαση περί της αναγνώρισης του δεδικασµένου.
Μεταβολές στοιχείων ληξιαρχικών πράξεων στην Ελλάδα
1. Μεταβολές που επέρχονται στην κατάσταση του φυσικού προσώπου μετά τη σύνταξη των ληξιαρχικών πράξεων λόγω νομιμοποίησης, αναγνώρισης, αποκήρυξης, αμφισβήτησης, προσβολής της πατρότητας, υιοθεσίας τέκνου και λύσης αυτής, λύσης ή ακύρωσης γάμου, λύσης του συμφώνου συμβίωσης, προσθήκης ή μεταβολής ονόματος, επωνύμου, ιθαγένειας, θρησκεύματος ή αλλαγής φύλου καταχωρίζονται στο πεδίο του πληροφοριακού συστήματος του άρθρου 8Α που φέρει την ένδειξη «Μεταβολές» εντός μηνός από τότε που έλαβαν χώρα με την προσκόμιση της σχετικής διοικητικής πράξης ή πιστοποιητικού περί του αμετακλήτου της σχετικής δικαστικής απόφασης.
2. Βραδύτερη δήλωση είναι δεκτή από τον ληξίαρχο
3. Υπόχρεως προς δήλωσιν είναι ο δι` αιτήσεως ή δι` άλλης πράξεώς του προκαλέσας την μεταβολήν, ως και εκείνος του οποίου μεταβλήθη η αστική κατάστασις.
