Mπορούν να αποκαλυφθούν λογαριασμοί που οφειλέτες σας διατηρούν σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού [δηλ. σε ιδρύματα καταθέσεων (π.χ. τράπεζες), ιδρύματα θεματοφυλακής (πχ. ιδρύματα που διακρατούν άυλους τίτλους), επενδυτικές οντότητες (π.χ. χρηματιστηριακές εταιρείες) και ασφαλιστικές εταιρείες]; Χρήσιμα νομικά «εργαλεία». Προσπάθεια για άντληση στοιχείων από τα αρχεία που τηρούνται κατά τις διατάξεις για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών.
Σε περίπτωση που:
- έχετε πρόθεση προς άσκηση αγωγής για διεκδίκηση δικαιώματος, αξιώσεως, απαιτήσεως κτλ. (ή ακόμη καλύτερα σε περίπτωση που έχετε ήδη ανά χείρας τίτλο εκτελεστό από δικαστική απόφαση, διαταγή πληρωμής κτλ),
- έχετε υποψία ότι ο οφειλέτης σας διαθέτει χρηματικά αποθέματα σε τράπεζα του εξωτερικού, μπορείτε να αναζητήσετε αυτά εκμεταλλευόμενοι τα στοιχεία που έχει αντλήσει η Ελλάδα από την εφαρμογή της Πολυμερούς Συμφωνίας Αρμοδίων Αρχών (ΠΣΑΑ) για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών.
΄Όπως θα αναλυθεί κατωτέρω τα σχετικά οικονομικά στοιχεία του οφειλέτη σας στο Εξωτερικό είναι πιθανώς ήδη αποθηκευμένα, ταξινομημένα και γνωστά στις Ελληνικές Αρχές μέσω της ανωτέρω διαδικασίας και εις χείρας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), και είναι δυνατόν να αντληθούν από τους έχοντες έννομο συμφέρον πιστωτές ακόμη και με τη λήψη σχετικής Εισαγγελικής Παραγγελίας.
Ειδικότερα, από το έτος 2016 η Ελλάδα έχει ξεκινήσει να ανταλλάσσει στοιχεία με όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., αλλά και με τρίτες χώρες, ενώ σήμερα συνολικά 84 χώρες έχουν υπογράψει την Πολυμερή Συμφωνία Αρμοδίων Αρχών (ΠΣΑΑ) για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών.
Ως «αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών» νοούμε την περιοδική, συστηματική και μαζική διαβίβαση στοιχείων φορολογουμένων από τη χώρα προέλευσης εισοδήματος στη χώρα φορολογικής κατοικίας για ορισμένες κατηγορίες εισοδήματος και περιουσιακών στοιχείων.
Οι οργανισμοί που ανταλλάσσουν πληροφορίες είναι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, δηλ. τα ιδρύματα καταθέσεων (π.χ. τράπεζες), τα ιδρύματα θεματοφυλακής (π.χ. ιδρύματα που διακρατούν άυλους τίτλους), οι επενδυτικές οντότητες (π.χ. χρηματιστηριακές εταιρείες) και οι ασφαλιστικές εταιρείες.
Απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας
Τα «δηλούντα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα» οφείλουν να δηλώνουν λογαριασμούς φυσικών προσώπων ή οντοτήτων που μπορεί να θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι άλλου κράτους. Η υποβολή στοιχείων και οι υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας από το δηλούν χρηματοπιστωτικό ίδρυμα εξαρτώνται από τις εξής προϋποθέσεις:
- Αν ο δικαιούχος του λογαριασμού είναι φυσικό πρόσωπο ή οντότητα (συμπεριλαμβανομένων εταιρειών, κοινοπραξιών, καταπιστευμάτων/trusts, ιδρυμάτων, κ.λπ.).
- Αν ο λογαριασμός είναι «προϋπάρχων» ή «νέος». Προϋπάρχων θεωρείται ο λογαριασμός που ανοίχθηκε πριν από την 1/1/2016.
- Την αξία/υπόλοιπο του λογαριασμού στις 31/12 του αντίστοιχου έτους.
Ανταλλαγή πληροφοριών
Ανταλλάσσονται πληροφορίες τόσο για τους προσωπικούς όσο και για τους εταιρικούς λογαριασμούς και αφορούν τα εξής:
- Το όνομα/επωνυμία, τη διεύθυνση, το/τους ΑΦΜ, την ημερομηνία και τον τόπο γέννησης του δικαιούχου του λογαριασμού.
- Τον αριθμό λογαριασμού.
- Την επωνυμία του δηλούντος χρηματοπιστωτικού ιδρύματος.
- Το υπόλοιπο ή την αξία του λογαριασμού στο τέλος του σχετικού ημερολογιακού έτους ή άλλης αντίστοιχης περιόδου υποβολής στοιχείων, ή το κλείσιμο του λογαριασμού, εάν ο λογαριασμός έκλεισε κατά τη διάρκεια αυτού του έτους ή αυτής της περιόδου.
- Αν πρόκειται για ασφαλιστήριο συμβόλαιο: την αξία εξαγοράς κατά τη λήξη ή την τιμή εξαγοράς σε περίπτωση πρόωρης λύσης του συμβολαίου.
- Σε περίπτωση λογαριασμού θεματοφυλακής:
α) το συνολικό ακαθάριστο ποσό των τόκων, το συνολικό ακαθάριστο ποσό των μερισμάτων και το συνολικό ακαθάριστο ποσό λοιπών εισοδημάτων που προέκυψαν σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που τηρούνται στον λογαριασμό και
β) τα συνολικά ακαθάριστα έσοδα από την πώληση ή την εξαγορά χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που καταβλήθηκαν ή πιστώθηκαν στον λογαριασμό.
- Σε περίπτωση καταθετικού λογαριασμού: το συνολικό ακαθάριστο ποσό των τόκων, το συνολικό ακαθάριστο ποσό που καταβλήθηκε ή πιστώθηκε στον δικαιούχο λογαριασμού σε σχέση με τον λογαριασμό. Η ανταλλαγή των πληροφοριών πραγματοποιείται τον Σεπτέμβριο του έτους που ακολουθεί το έτος το οποίο αφορούν οι πληροφορίες (π.χ. τα στοιχεία για την 31.12.2018 θα αποσταλούν τον Σεπτέμβριο του 2019). Η διαδικασία, η οποία υλοποιείται υπό αυστηρούς όρους εμπιστευτικότητας και μέσω ειδικού πληροφοριακού συστήματος, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τέλος τρέχοντος Σεπτεμβρίου όσον αφορά την περίπτωση των κρατών-μελών της Ε.Ε. και τρίτων χωρών, και όσον αφορά την περίπτωση των ΗΠΑ. Η ΑΑΔΕ πρόκειται να αποστείλει αυτές τις πληροφορίες στις ενδιαφερόμενες υπηρεσίες έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2019, ανταποκρινόμενη στις διεθνείς υποχρεώσεις της.
Εταιρικοί λογαριασμοί
Οι εταιρικοί λογαριασμοί διακρίνονται σε λογαριασμούς ενεργών και παθητικών μη χρηματοπιστωτικών οντοτήτων (ΜΧΟ). Ενεργείς ΜΧΟ είναι αυτές που άνω του 50% των εισοδημάτων τους προέρχονται από την εταιρική τους δραστηριότητα, ενώ παθητικές ΜΧΟ είναι αυτές που άνω του 50% των εισοδημάτων τους προέρχονται από τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου τους και οι οποίες χρησιμοποιούνται συνήθως για να αποκρύπτονται οι πραγματικοί δικαιούχοι-φυσικά πρόσωπα. Για τις ενεργείς ΜΧΟ τα ανωτέρω στοιχεία αποστέλλονται μόνο στη χώρα που έχουν τη φορολογική τους έδρα, ενώ στις παθητικές ΜΧΟ τα στοιχεία αποστέλλονται και στη χώρα της φορολογική κατοικίας του ελέγχοντος φυσικού προσώπου, που είναι ο πραγματικός δικαιούχος.
Περαιτέρω, σύμφωνα με την με αριθμό 150/2012 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η εντολή του Εισαγγελέα για τη χορήγηση στοιχείων προς ιδιώτες, από τις Δ.Ο.Υ., απορρήτων, κατά το άρθρο 85 του Κ.Φ.Ε., δεν είναι δεσμευτική για τη φορολογική αρχή, εφόσον δεν περιέχει ρητή έκφραση γνώμης περί του απορρήτου και περαιτέρω παραγγελία του εισαγγελικού λειτουργού προς την αρμόδια διοικητική αρχή για τη γνωστοποίηση στον αιτούντα των αιτουμένων στοιχείων, αλλά αποτελεί απλώς διαβίβαση προς αυτήν της σχετικής αίτησης προς αξιολόγηση του περιεχομένου της και για τις περαιτέρω νόμιμες ενέργειες της αρμοδιότητας της. Ως εκ τούτου δεν γεννάται υποχρέωση της Διοίκησης προς παροχή των αιτουμένων στοιχείων. Κατόπιν δε των ανωτέρω δεν τίθεται ζήτημα «ανακλήσεως» των σχετικών γνωμοδοτήσεων του Ν.Σ.Κ. επ’ αυτού του θέματος. Ενόψει, όμως των σοβαρών πειθαρχικών και ποινικών κυρώσεων, που επαπειλούνται εις βάρος των υπαλλήλων, οι οποίοι αρνούνται να συμμορφωθούν στη σχετική εντολή του εισαγγελικού λειτουργού και προς αποτροπή τυχόν ευθύνης του Δημοσίου, κατ’ άρθρο 105 ΕισΝΑΚ, κρίνεται σκόπιμο, όταν ο αρμόδιος υπάλληλος της φορολογικής αρχής κρίνει ότι τα αιτούμενα στοιχεία άπτονται του φορολογικού απορρήτου, ενώ δεν περιέχεται στην παραγγελία ρητή έκφραση γνώμης περί του απορρήτου, να θέτει άμεσα τούτο υπόψη της εισαγγελικής αρχής και εφόσον η τελευταία εμμένει στην εντολή της, να χορηγεί τα αιτούμενα στοιχεία.
Τα στοιχεία που δημοσιεύονται στους καταλόγους φορολογουμένων (άρθρο 85 παρ. 3 Κ.Φ.Ε.), τα οποία δεν είναι απόρρητα, χορηγούνται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. στους αιτούντες, που έχουν και αποδεικνύουν έννομο συμφέρον, μετά από προηγούμενη ενημέρωση των προσώπων στα οποία αφορούν.
Έννομο συμφέρον για τη χρήση προσωπικών δεδομένων υπάρχει όχι μόνο όταν έχει ασκηθεί αγωγή στο Δικαστήριο αλλά και όταν υπάρχει πρόθεση προς άσκηση αγωγής για διεκδίκηση δικαιώματος, το οποίο αποδεικνύεται με άλλα στοιχεία.
Η παρούσα ενημέρωση περιέχει πληροφορίες σε περιληπτική μορφή και κατά συνέπεια προορίζεται μόνο για γενική πληροφόρηση και καθοδήγηση. Δεν προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο μιας λεπτομερούς έρευνας ή της άσκησης επαγγελματικής κρίσης. Για οποιοδήποτε συγκεκριμένο θέμα, θα πρέπει να απευθύνεστε στον κατάλληλο σύμβουλο.
