Α. Η ξενοδοχειακή σύμβαση
Η μίσθωση των δωματίων ενός ξενοδοχείου, είναι δυνατόν να λάβει χώρα: Α. είτε απ’ ευθείας από τους ενδιαφερόμενους μεμονωμένους πελάτες, Β. είτε από ταξιδιωτικούς οργανισμούς ή γραφεία, που τα διαθέτουν στη συνέχεια, στους τουρίστες – πελάτες τους, οπότε πρόκειται για «χονδρική μίσθωση», η οποία μπορεί να πάρει ανάλογα με τον νόμο, την συμφωνία των μερών, αλλά και την συναλλακτική πρακτική δύο περαιτέρω μορφές (με δυνατότητα επιλογή και άλλων τύπων ή και συνδυασμού τους, στα πλαίσια της ελευθερίας των συναλλαγών), ήτοι: 1. την βέβαιη ή εγγυημένη κράτηση, οπότε ο ξενοδόχος αναλαμβάνει την υποχρέωση να παραχωρεί τον συμφωνηθέντα αριθμό κλινών (και να προσφέρει και τις συναφείς ξενοδοχειακές παροχές) για την προκαθορισμένη περίοδο στους υπό του αντισυμβαλλόμενου του υποδειχθησόμενους τρίτους – πελάτες του). Ο αντισυμβαλλόμενος του οφείλει να καταβάλει το συμφωνηθέν ολικό αντίτιμο μίσθωμα, είτε έκανε χρήση των μισθωθεισών κλινών, παραχωρώντας την (την χρήση) στους δικούς της πελάτες είτε όχι, 2. την κράτηση allotment (κατά μερίδιο), που ρυθμίζεται από το άρθρο 11 της απόφασης του Γενικού Γραμματέα του Εθνικού Οργανισμού Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) της Ελλάδος 5030807/29.1.1976, στην οποία το άρθρο 8 Ελληνικού Νόμου 1652/1986 έδωσε ισχύ τυπικού νόμου. Σε αυτή την περίπτωση ορίζεται συμβατικά ο προσδιορισμός δύο ακραίων ποσοτικών ορίων μισθωμένων κλινών, ενός ανώτατου και ενός κατώτατου εντός μίας ή περισσοτέρων χρονικών περιόδων. Ο ξενοδόχος έχει την υποχρέωση να διατηρεί δεσμευμένο για τον αντισυμβαλλόμενό του το ανώτατο όριο κλινών, έχει δε την υποχρέωση σε αντίθετη περίπτωση να τον αποζημιώσει, ενώ ο μισθωτής των κλινών καταβάλει το μίσθωμα μόνο για όσες κλίνες χρησιμοποίησε χωρίς να έχει υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης για τις κλίνες που δεν χρησιμοποίησε (΄Αρειος Πάγος Ελλάδος 1207/2001 Nomos, Εφετείο Αθηνών Ελλάδος 4174/2010 Ελληνική Δικαιοσύνη 2011, 1076, Εφετείο Δωδεκανήσου Ελλάδος 122/2007 Nomos). Κατά συνέπεια η εν λόγω σύμβαση είναι μικτή σύμβαση προεχόντως μισθωτικού χαρακτήρα, πέρα από τα στοιχεία μίσθωσης υπηρεσιών, πώλησης, προμήθειας, διαφορετική της μίσθωσης ξενοδοχείου, που είναι μίσθωση προσοδοφόρου αντικειμένου και υπάγεται στην προστατευτική νομοθεσία των επαγγελματικών-εμπορικών μισθώσεων, άρα και στη διαδικασία των άρθρων 647-662Θ Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας Ελλάδος (Εφετείο Αθηνών Ελλάδος 4174/2010, Εφετείο Δωδεκανήσου Ελλάδος 122/2007). Στην ξενοδοχειακή σύμβαση, η μίσθωση του ακινήτου έχει τον προέχοντα, οικονομικά, ρόλο και είναι η κύρια παροχή, ενώ οι λοιπές παροχές που ανήκουν σε άλλους συμβατικούς τύπους, στην ξενοδοχειακή σύμβαση δεν έχουν ισότιμο με την μίσθωση του ακινήτου ρόλο, όποιο δε και αν είναι το κόστος τους, δεν έχουν δυνατότητα εκτίμησης, χωρίς, τη μίσθωση του ακινήτου. Ο πρωτεύων, συνεπώς, μισθωτικός χαρακτήρας της ξενοδοχειακής σύμβασης, σύμφωνα με την θεωρία της απορρόφησης, έχει ως συνέπεια την εφαρμογή των άρθρων 574 και επομένων του Αστικού Κώδικος Ελλάδος, και την εκδίκαση των κυρίων ή παρεπομένων διαφορών από τη μίσθωση αυτή κατά την διαδικασία των άρθρων 647-662Θ Κώδικος Πολιτικής Δικονομίας Ελλάδος, και ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου ή Ειρηνοδικείου, αναλόγως του συμφωνηθέντος μισθώματος (Εφετείο Αθηνών Ελλάδος 4174/2010, Εφετείο Δωδεκανήσων Ελλάδος 122/2007).
Β. Τα κρούσματα του Κορωνοϊού στην Ελλάδα στις 9-3-2020, οι συνέπειες του και τα μέτρα που ελήφθησαν από την Ελληνική Κυβέρνηση
΄Εως τη σύνταξη του παρόντος 9-3-2020 στην Ελλάδα είχαν εμφανισθεί 73 συνολικά κρούσματα του κοροναϊού, ενώ με απώλειες που ξεπερνούν το 35% από τις αρχές του έτους έχει βληθεί το Χρηματιστήριο Αθηνών μέσω του ισχυρού sell-off στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με αποτέλεσμα οι ελληνικές τράπεζες αποτελούν ίσως τα μεγαλύτερα “θύματα” του κοροναϊού διεθνώς.
Η Ελληνική Κυβέρνηση ανακοίνωσε περαιτέρω περιοριστικά μέτρα για την προστασία των ευπαθών ομάδων, και συγκεκριμένα:
-Αναστολή λειτουργίας των Κέντρων Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ) για 4 εβδομάδες
-Αναστολή όλων των συνεδριακών εκδηλώσεων στην Ελληνική επικράτεια για 4 εβδομάδες
-Αναστολή όλων των σχολικών εκδρομών εντός Ελλάδος για 2 εβδομάδες
-Η διεξαγωγή όλων των αθλητικών εκδηλώσεων κεκλεισμένων των θυρών στην Ελλάδα για 2 εβδομάδες
-Αναφορικά με τις εκπαιδευτικές μονάδες κάθε βαθμίδας, συνεχίζεται η προληπτική αναστολή λειτουργίας, που εφαρμόζεται ανά περίπτωση σε συγκεκριμένες μονάδες, ανάλογα με τα ευρήματα που προκύπτουν από την ιχνηλάτηση επαφών, που πραγματοποιεί ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ήδη όμως 60 σχολεία θα παραμείνουν κλειστά).
Επιπλέον σήμερα 09 Μαρτίου 2020, θα πραγματοποιηθεί κοινή ενημέρωση από τα Υπουργεία Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για τη λήψη πρώτης δέσμης οικονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την εξάπλωση του κοροναϊού, και θα αφορούν σε στοχευμένα μέτρα για τις εταιρείες οι οποίες αναγκάστηκαν να διακόψουν τη λειτουργία τους μετά από κρατική εντολή – δηλαδή θα πρέπει να σχετίζονται με τις αποφάσεις αναγκαστικών μέτρων προφύλαξης έναντι των κρουσμάτων του κοροναϊού, ήτοι για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τρεις νόμους που δέχθηκαν πλήγμα λόγω των κρουσμάτων που εντοπίστηκαν – δηλαδή τους νομούς Αχαΐας, Ηλείας και Ζακύνθου, ενώ δρομολογούνται παρεμβάσεις για την αναστολή των φορολογικών (π.χ. καταβολή Φόρου Προστιθέμενης Αξίας) και των ασφαλιστικών υποχρεώσεων των εν λόγω επιχειρήσεων.
Ακόμη, με εγκύκλιό του το υπουργείο Υγείας Ελλάδος επισημαίνει εγκύκλιο την ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων αποφυγής διάδοσης του ιού στις εγκαταστάσεις των κολυμβητικών δεξαμενών.
Γ. Ακυρώσεις κρατήσεων σε Ξενοδοχεία στην Ελλάδα λόγω Κορωνοϊού – Επιστροφή προκαταβολών λόγω ανωτέρας βίας
Πρέπει να επιστρέφονται ή όχι οι προκαταβολές πελατών σε ξενοδοχεία σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας, όταν δηλαδή δεν μεταβαίνουν οι πελάτες στα ξενοδοχεία εξαιτίας κάποιου απρόβλεπτου συμβάντος;
H σύμβαση μεταξύ ξενοδόχου και πελάτη για την παροχή ξενοδοχειακών υπηρεσιών είναι αμφοτεροβαρής σύμβαση που καταρτίζεται είτε εγγράφως είτε με την προκαταβολή εκ μέρους του πελάτη προς τον ξενοδόχο τμήματος του αντιτίμου των διανυκτερεύσεων που έχουν συμφωνηθεί. Ως εκ της συμβάσεως αυτής ο πελάτης δικαιούται και υποχρεούται να κάνει χρήση του μισθίου μέχρι πέρατος του χρόνου που έχει συμφωνηθεί. Σε αντίθετη περίπτωση, υποχρεούται σε αποζημίωση του ξενοδόχου.
H αποδοχή της παροχής του ξενοδόχου εκ μέρους του πελάτη, εφόσον βεβαίως προσφέρεται προσηκόντως, αποτελεί ταυτοχρόνως και υποχρέωσή του. Αυτό σημαίνει ότι ο πελάτης που δεν αποδέχεται την προσφερόμενη παροχή δεν είναι μόνο υπερήμερος δανειστής αλλά και υπερήμερος οφειλέτης και υποχρεούται σε αποζημίωση του δανειστή-ξενοδόχου, με την οποία συμψηφίζεται η προκαταβολή που έχει δοθεί.
Δεν είναι υπερήμερος και συνεπώς δεν οφείλει αποζημίωση (οπότε επιστρέφεται άμεσα η προκαταβολή που έχει δοθεί) μόνο εφόσον η μη αποδοχή της παροχής οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας.
Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη, ανώτερη βία υφίσταται όταν πρόκειται για γεγονός απρόβλεπτο και αναπότρεπτο, ακόμη και με μέτρα ιδιαίτερης σύνεσης και επιμέλειας. Τέτοιο γεγονός είναι ο κορωνοϊός, αφού δεν αποτελεί απλώς κώλυμα αποδοχής της προσηκόντως προσφερομένης παροχής του ξενοδόχου, αλλά επιπλέον αποδεικνύεται «με αδιάσειστα γεγονότα ή αποδεικτικά στοιχεία» ότι εξαιτίας του κορωνοϊού δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα τέτοιες συνθήκες που εμπίπτουν στην έννοια της ανωτέρας βίας και δικαιολογούν την απαλλαγή του μισθωτή-πελάτη από την ακριβή εκπλήρωση των συμβατικών του υποχρεώσεων και την ως εκ τούτου υποχρέωση του ξενοδόχου σε άμεση επιστροφή της προκαταβολής. Το βάρος αποδείξεως του εν λόγω ισχυρισμού βαρύνει τον πελάτη, ο οποίος πρέπει να τον προτείνει ως δήλωση καταγγελίας της σχετικής συμβάσεως κατά τα άρθρα 588 και 596 Αστικού Κώδικος Ελλάδος
H τυχόν κήρυξη της Ελλάδος ή των επιμέρους περιοχών της σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω του κορωνοϊού αποτελεί αδιάσειστο στοιχείο που αποδεικνύει την ανωτέρα βία.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η μη κήρυξη τους σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εμποδίζει τους πελάτες των ξενοδοχείων της περιοχής που δεν προσήλθαν κατά τον προκαθορισμένο – λόγω του κορωνοϊού – χρόνο ή δεν διατήρησαν τα μίσθια τουριστικά καταλύματα μέχρι πέρατος του συμφωνηθέντος χρόνου να επικαλεστούν λόγους ανωτέρας βίας. Μόνη συνέπεια είναι ότι αυτοί φέρουν το βάρος αποδείξεως του ισχυρισμού τους, με βάση πραγματικά στοιχεία που εκτιμώνται και σταθμίζονται κατά περίπτωση (λ.χ. μέγεθος προβλημάτων, αριθμό κρουσμάτων, προβλέψεων για περαιτέρω κρούσματα και εξάπλωση του εντός της Ελληνικής Επικράτειας κτλ.). Εξυπακούεται ότι τα στοιχεία αυτά ερευνώνται μόνο εφόσον πρόκειται για χρονικό διάστημα εντός των 21 ημερών προ του καθορισμένου χρόνου αφίξεως, κατά το οποίο πλέον δεν μπορεί να υπαναχωρήσει αζημίως ο πελάτης.
Κατά συνέπεια η υποχρέωση των ξενοδόχων να επιστρέψουν προκαταβολές πελατών σε περίπτωση που αυτοί δεν προσήλθαν κατά τον προκαθορισμένο χρόνο αφίξεως ή δεν διατήρησαν το τουριστικό τους κατάλυμα μέχρι πέρατος του συμφωνηθέντος χρόνου, επικαλούμενοι τον κορωνοϊό ως γεγονός ανωτέρας βίας, δεν προϋποθέτει την κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Σας απασχολεί το εν λόγω ζήτημα; Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την Εταιρεία μας!
