Περίληψη
Αριθμός Απόφασης: A 963/2017
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΤΜΗΜΑ ΣΤ’ ΤΡΙΜΕΛΕΣ
ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΕΔΡΑ ΡΟΔΟΥ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο της μεταβατικής τουέδρας στη Ρόδο, στις 30 Σεπτεμβρίου 2016, ημέρα Παρασκευή και ώρα11.00, με δικαστές τους: Αλεξάνδρα Γεωργιλά, Εφέτη ΔιοικητικώνΔικαστηρίων, Προεδρεύουσα, λόγω κωλύματος της Προέδρου του Τμήματος,Μαρία Σελιτσάνου και Γεώργιο Ρέκκα (Εισηγητή), Εφέτες ΔιοικητικώνΔικαστηρίων και γραμματέα την Όλγα Βασιλοπούλου, δικαστική υπάλληλο,για να δικάσει την με αρ. πράξεως καταθέσεως 5/18-6-2015 έφεση,
των: 1) __________ __________ του __________, 2) __________ __________ του__________, ενεργούντων ατομικά και για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνουτους, __________ __________, 3) __________ __________ του __________,ήδη ενηλικιωθέντος, 4) __________ __________ του __________, 5) ____________________ του __________, 6) __________ __________ του __________,7) __________ __________, συζ. __________ __________, 8) __________ __________ του__________ και 9) __________ __________, συζ. __________ __________, κατοίκων__________, οι οποίοι παραστάθηκαν διά του πληρεξουσίου δικηγόρου τους, Χρήστου Οικονομάκη, κατά του Δήμου __________, νομίμως εκπροσωπούμενου από το Δήμαρχο αυτού, ο οποίος παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου του, Βασιλείου Δίκαρου.Και την με αρ. πράξεως καταθέσεως 9/5-10-2015 έφεση,Του Δήμου Καλύμνου, νομίμως εκπροσωπούμενου από το Δήμαρχοαυτού, ο οποίος παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου του,Βασιλείου Δίκαρου.[1] Αριθμός Απόφασην A 963/2017Κατά των: 1) __________ __________ του __________, £) __________ __________του __________, ενεργούντων ατομικά και για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου^τους, __________ __________, 3) __________ __________ του __________,·ήδη ενηλικιωθέντος, 4) __________ __________ του __________, ~5) __________ ς__________ του __________, 6) __________ __________ του __________, 7)__________ __________, συζ. __________ __________, 8) __________ __________ του__________ και 9) __________ __________, συζ. __________ __________, κατοίκων__________, οι οποίοι παραστάθηκαν διά του πληρεξουσίου δικηγόρου τους,Χρήστου Όικονομάκη,
Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς του καιζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σεαίθουσα του καταστήματος του καιΑφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα.Σκέφθηκε κατά το νόμο.
1. Επειδή, για το παραδεκτό της εφέσεως των ως άνω εννέαεκκαλούντων έχει καταβληθεί από καθέναν το νόμιμο παράβολο των 150ευρώ ( βλ. τα 1354514 και 4035491 ειδικά έντυπα καταβολής παράβολου γιατον πρώτο, τα 1417161, 2491724 και 3092197 έντυπα για την δεύτερη, τα1417162, 2491725και 3092198 για τον τρίτο, τα 1417157, 3092201 και2491720 έντυπα για τον τέταρτο , τα 1417160, 2491723 και 3092196 έντυπαγια την πέμπτη των εκκαλούντων, τα 141 /158, 2491721, και 30902 έντυπαγια τον έκτο, τα 1417159, 2491722 και 3092195 για την έβδομη , τα 1417163,3092199 και 2491726 έντυπα για τον όγδοο και τα 1417164, 2491727 και3092200 έντυπα για την ένατη των εκκαλούντων-εφεσιβλήτων, ενώ για τοπαραδεκτό της εφέσεως του Δήμου __________ δεν απαιτείται κατά νόμον ηκαταβολή παράβολου.
2. Επειδή, με τις κρινόμενες εφέσεις, οι οποίες πρέπει νασυνεκδικασθούν λόγω συνάφειας, ζητείται παραδεκτώς , η εξαφάνιση της υπαριθμ. 40/2015 αποφάσεως του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Ρόδου.Με την εκκαλούμενη δικαστική απόφαση έγινε εν μέρει δεκτή αγωγή των εκκαλούντων -εφεσιβλήτων και υποχρεώθηκε ο εφεσίβλητος-εκκαλών Δήμος Καλύμνου να καταβάλλει στον μεν πρώτο εκκαλούντα-εφεσίβλητο το ποσότων δώδεκα χιλιάδων εξακοσίων τριών ευρώ και δεκαέξι λεπτών (12.603,16 ),ως αποζημίωση για έξοδα κηδείας στα οποία υποβλήθηκε και ως χρηματικήικανοποίηση για αποκατάσταση της ψυχικής οδύνης που υπέστη από τοθανάσιμο τραυματισμό του υιού του, λόγω της σύγκρουσης, στις 28-7-2006,και επί της επαρχιακής οδού __________-_________, στο. ύψος της περιοχής_________, της δίκυκλης μοτοσικλέτας στην οποία αυτός επέβαινε, μεδημόσιας χρήσης λεωφορείο, ιδιοκτησίας του εφεσίβλητου εκκαλούντοςΔήμου στους δε λοιπούς εκκαλούντες εφεσιβλήτους το ποσό των δέκα χιλιάδων ευρώ (10.000€) ως χρηματική ικανοποίηση για αποκατάσταση τηςψυχικής οδύνης που υπέστησαν από την ίδια αιτία ως στενοί συγγενείς τουθανόντος, επιπρόσθετα δε αναγνωρίστηκε η υποχρέωση του εφεσιβλήτου-εκκαλούντος Δήμου να καταβάλλει σε καθένα από τους δύο πρώτους εκκαλούντες -εφεσιβλήτους (γονείς του θανόντος) το ποσό των δέκα χιλιάδων ευρώ (10.000 Ε) και σε καθένα από τους τρίτο, τέταρτο και πέμπτη τωνεκκαλούντων -εφεσιβλήτων το ποσό των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000 Ε), όλαδε τα ως άνω ποσά νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής.
3. Επειδή, στο μεν άρθρο 105 του ΕισΝΑΚ (π.δ. 456/1984, A 164)ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων τουδημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, τοδημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος …. »,στο δε άρθρο 106 του ίδιου νόμου ότι οι διατάξεις, μεταξύ άλλων, τουπροηγούμενου άρθρου « … εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων …από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσίατους». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ευθύνη προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνο από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξηςή από τη μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή νομικού προσώπουδημοσίου δικαίου ή από παραλείψεις οφειλομένων νόμιμων υλικών ενεργειώναυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με τηνοργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών ή των υπηρεσιών νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου.Κατά την έννοια επίσης των ίδιων διατάξεα ευθύνη του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, τηρουμένωνκαι των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, υπάρχει όχι μόνο όταν με πράξη ήπαράλειψη οργάνου των νομικών αυτών προσώπων παραβιάζεταισυγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερακαθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσίακαι προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα τηςκοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης (ΣτΕ 45312013, 150/2013 7μ.,4992/2012, 4989/2012, 1670/2011, 2544/2010). Ο κατά τα ανωτέρωπαράνομος χαρακτήρας της ζημιογόνου πράξης, παράλειψης ή υλικήςενέργειας αρκεί για να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη του Δημοσίου, χωρίς νααπαιτείται και η διαπίστωση πταίσματος του οργάνου του (ΣτΕ 1413/20067μ.). Απαραίτητη, πάντως, – προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσηςείναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας του δημόσιου οργάνου και της ζημίας που επήλθε. Αιτιώδης δε σύνδεσμοςυπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψηείναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικά κατά τη συνήθη καικανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλουπεριστατικού να επιφέρει τη ζημία και την επέφερε στη συγκεκριμένηπερίπτωση (ΣτΕ 1183/2013, 5001/2012,4990/2012, 4100/2012, 2402/2012,1352/2011).Περαιτέρω, κατά την έννοια των ίδιων διατάξεων, ανεξάρτητααπό την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, κατ’ ανάλογη εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 932 εδ. γ1 τουΑστικού Κώδικα (ΑΚ). Σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου, η χρηματική αυτή ικανοποίηση μπορεί να επιδικαστεί στην οικογένεια του θύματος λόγω ψυχικής οδύνης. Από την τελευταία αυτή διάταξη συνάγεται περαιτέρω ότι τοδικαστήριο της ουσίας στα πλαίσια της διακριτικής εξουσίας που έχει από τοάρθρο αυτό, δύναται να καθορίσει το ύψος της χρηματικής ικανοποίησηςλόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης του δικαιούχου, με βάση τους οικείους προσδιοριστικούς παράγοντες, όπως είναι η βαρύτητα του πταίσματος του υπόχρεου, το είδος προσβολής, η βαρύτητα του συντρέχοντος πταίσματος του θύματος, η κοινωνική και περιουσιακή κατάσταση των μερών και με βάσητους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να επιδικάσει χρηματικήικανοποίηση και να καθορίσει το εύλογο ποσό αυτής, αν κρίνει ότι επήλθεστον αδικηθέντα ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη (ΣτΕ 4133/2011 7μ., ΑΠ204/2016).Τα στοιχεία αυτά πρέπει να οδηγούν το δικαστή να σχηματίσει τηνκατά το άρθρο 932 ΑΚ εύλογη κρίση του (όχι κατά τις υποκειμενικές τουανέλεγκτες αντιλήψεις), αλλά κατ’ εψαρμογή του αντικειμενικού μέτρου πουθα εφάρμοζε και ο νομοθέτης, αν έθετε ο ίδιος τον κανόνα ικανοποίησης της ψυχικής οδύνης στην ατομική περίπτωση (ΑΠ 76/2016). Τέλος, η χρηματικήικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης που προβλέπεται, ειδικότερα, στο άρθρο932 εδ. γ’ του ΑΚ αποσκοπεί στην ηθική παρηγοριά και την ψυχική ανακούφιση των μελών της οικογένειας του θανόντος, όσο αυτό είναι δυνατόν,από τον ψυχικό πόνο που δοκιμάζουν κατά τον χρόνο του θανάτου του (ΣτΕ2100/2006 7μ„ 3218/2009 κ.ά.).
4. Επειδή, περαιτέρω, με τη διάταξη του άρθρου 932 εδ. γ’ του ΑΚ δενορίζεται ευθέως ο κύκλος των προσώπων που μπορεί να ζητήσει χρηματικήικανοποίηση.Κατά την έννοια, όμως, της διάταξης αυτής, στην οικογένεια τουθύματος περιλαμβάνονται οι εγγύτεροι και στενώς συνδεόμενοι με τονθανατωθέντα συγγενείς που δοκιμάσθηκαν ψυχικά από την απώλειά του καιπρος ανακούφιση του πόνου των οποίων στοχεύει η εν λόγω διάταξη (ΣτΕ2986/2009, Α.Π 207/2012 κ.ά.). Για τον υπολογισμό δε του ύψους τηςχρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης, το δικαστήριο της ουσίαςλαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, τις συνθήκες υπό τις οποίες επήλθε οθάνατος και το βαθμό της ψυχικής συγκίνησης που ο θάνατος αυτόςπροκάλεσε στο συγκεκριμένο μέλος της οικογένειας του θανόντος, αναλόγωςτης ηλικίας του, της προσωπικότητάς του, της κατάστασης της υγείας τουκ.λπ. (ΣτΕ 2986/2009, 2100/2006 7μ„ Α.Π. 71/2011;. Η επιδίκαση δε της κατάτο άρθρο 932 εδ. γ’ του ΑΚ χρηματικής ικανοποίησης στα μέλη της οικογένειας λόγω ψυχικής οδύνης τελεί υπό την αυτονόητη προϋπόθεση, πουσυνιστά πραγματικό ζήτημα, της ύπαρξης, κατ’ εκτίμηση του δικαστηρίου τηςουσίας, αισθημάτων αγάπης και στοργής μεταξύ του μέλους της οικογένειαςκαι του θανόντος, όταν αυτός ήταν στη ζωή- αδιαφόρως αν συγκατοικούσαν ήδιέμεναν χωριστά-, η διαπίστωση της ανυπαρξίας των οποίων μπορεί να οδηγήσει στον αποκλεισμό κάποιου από τα πρόσωπα αυτά απόεπιδίκαση της εν λόγω χρηματικής ικανοποίησης (Α.Π. 10/2011,1218/2008·ΣτΕ 2986/2009).Περαιτέρω, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων,ύψος της χρηματικής ικανοποιήσεως δεν συναρτάται, κατ’ αρχήν, προς τησυγκεκριμένη κάθε φορά περιουσιακή και δημοσιονομική κατάσταση τουΔημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, ούτε, όμως, τοπεριουσιακό και οικονομικό μέγεθος των ανωτέρω νομικών προσώπωνεπιδρά στον καθορισμό του ύψους αυτής (ΣτΕ 1405/2013, 3839/2012 7μ.,4988/2012, 1243/2010, 2579/2006).
5. Επειδή, ακολούθως, στο άρθρο 914 του ΑΚ (π.δ. 456/1984, A 164)ορίζεται ότι: «Όποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και υπαίτια έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει», στο δε άρθρο 928 ότι: «Σε περίπτωση θανάτωσηςπροσώπου ο υπόχρεος οφείλει να καταβάλει τα νοσήλια και τα έξοδα τηςκηδείας σ’ εκείνον που κατά το νόμο βαρύνεται μ1 αυτά … ». Κατά την έννοιατης τελευταίας αυτής διάταξης, σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου, τουπόχρεο κατά τις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 ΕισΝΑΚ Δημόσιο ήν.π.δ.δ. οφείλει να καταβάλει τα νοσήλια που συνδέονται αιτιωδώς με τιςπλημμέλειες που οδήγησαν στον θάνατο και τα έξοδα κηδείας σε εκείνον που κατά νόμο βαρύνεται με αυτά. Στα έξοδα κηδείας περιλαμβάνονται γενικά οιδαπάνες για τον ενταφιασμό του σώματος του θανατωθέντος προσώπου, πουσχετίζονται ευθέως με το θάνατο αυτού και είναι ανάλογες προς την κοινωνικήτου θέση, αλλά και όλες εκείνες οι δαπάνες, που, ως εκ του προσώπου τουθανόντος και του τόπου της διαμονής του, είναι συνδεδεμένες με το πρόσωποαυτού και τις κρατούσες αντιλήψεις και παραδόσεις του τόπου κατοικίας ήδιαμονή του, ανεξάρτητα από το εάν στην τελευταία περίπτωση οι ίδιεςδαπάνες διενεργήθηκαν συγχρόνως σε εκπλήρωση ηθικού καθήκοντος ή σεένδειξη σεβασμού στην μνήμη του νεκρού (ΑΠ 788/2010). Συνακόλουθα δεπεριλαμβάνεται και η, με τα συνήθη μέσα, δαπάνη μεταφοράς του νεκρούαπό τον τόπο του θανάτου στον τόπο της ταφής (ΑΠ 563/1999). Εξάλλου,φορείς της σχετικής αξίωσης είναι, κατά την έννοια της ανωτέρω διάταξης, σεσυνδυασμό με το άρθρο 1831 ΑΚ, εκείνοι που κατά τον νόμο βαρύνονται μεαυτά, ήτοι εκείνοι που είναι κληρονόμοι του θανόντος ή υπόχρεοι προςδιατροφή αυτού όσο ζούσε ή και ένας από αυτούς, εφόσον κατέβαλε τα έξοδα αυτά, καθόσον η εν λόγω αξίωση έχει τον χαρακτήρα αποζημίωσης και δενεπιδιώκεται δυνάμει κληρονομικού δικαιώματος, δηλαδή ως στοιχείο τηςκληρονομιάς, ώστε να χωρήσει επιμερισμός της με. βάση τις μερίδες τωνκληρονόμων (ΑΠ 709/2011). Εξάλλου, στο άρθρο 300 του προαναφερθέντοςΑΚ, το οποίο έχει εφαρμογή σε κάθε αποζημίωση από οποιαδήποτε αιτία κιαν προέρχεται, άρα και στην περίπτωση αποζημίωσης κατά τα άρθρα 105 και106 του ΕισΝΑΚ, ορίζεται ότι: «Αν εκείνος που ζημιώθηκε συντέλεσε από δικότου πταίσμα στη ζημία ή την έκτασή της, το δικαστήριο μπορεί να μηνεπιδικάσει αποζημίωση ή να μειώσει το ποσό της. Το ίδιο ισχύει και ότανεκείνος που ζημιώθηκε παρέλειψε να αποτρέψει ή να περιορίσει τη ζημία … ».Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι, εάν συντρέχει πταίσμα του ζημιωθέντος,απόκειται στη διακριτική εξουσία του δικαστηρίου, αφού εκτιμήσει ελεύθερα τιςπεριστάσεις, μεταξύ των οποίων είναι και ο βαθμός του πταίσματος τουζημιωθέντος, να επιδικάσει ολόκληρη την αποζημίωση ή να μην επιδικάσεικαθόλου αποζημίωση ή και να μειώσει μόνο το ποσό της αποζημίωσης (ΣτΕ2937/2009, 2539/2008, 1408/2006;.
6. Επειδή, τέλος, στο άρθρο 12 του κυρωθέντος με το ν. 2696/1999Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ., Α’ 57), ορίζονται τα εξής: «1. Αυτοί πουχρησιμοποιούν τις οδούς πρέπει να αποφεύγουν οποιαδήποτε συμπεριφοράπου είναι ενδεχόμενο να εκθέσει σε κίνδυνο ή να παρεμβάλλει εμπόδια στηνκυκλοφορία, να εκθέσει σε κίνδυνο πρόσωπα ή ζώα ή να προκαλέσει ζημιέςσε δημόσιες ή ιδιωτικές περιουσίες. Οι οδηγοί υποχρεούνται να οδηγούν μεσύνεση και με διαρκώς τεταμένη την προσοχή ….», στο δε άρθρο 16, υπό τοντίτλο «Θέση επί της οδού» ορίζεται ότι: «1. Στο οδικό δίκτυο της χώρας ισχύειη δεξιά κατεύθυνση κυκλοφορίας. Ο οδηγός κάθε οχήματος υποχρεούται,τηρουμένων των διατάξεων των άρθρων 12 παρ.1 και 17 παρ. 6 τουπαρόντος Κώδικα, ναοδηγεί το όχημα του πλησίον του δεξιού άκρου τουοδοστρώματος και αν ακόμη ολόκληρο το οδόστρωμα είναι ελεύθερο. 2 ….3 …. 4. Ο οδηγός δεν επιτρέπεται να κυκλοφορεί σε οδόστρωμα πουπροορίζεται για την αντίθετη προς την κατεύθυνσή του κυκλοφορία … », ενώστο άρθρο 17 παρ. 4 του ως άνω Κώδικα, υπό τον τίτλο «Προσπέρασμα-Κυκλοφορία σε τοίχους», ορίζεται ότι: «Ειδικότερα σε οδόστρωμα διπλήςκατεύθυνσης, το προσπέρασμα απαγορεύεται και κατά την προσέγγιση σε κυρτή αλλαγή κλίσης ή σε στροφές με ανεπαρκή ορατότητα, εκτός αν υπάρχει στα σημεία αυτό διαχωριστική νησίδα ή δύο τουλάχιστον λωρίδες κυκλοφορίας προς την κατεύθυνση αυτού που προσπερνά, οιορίζονται με κατά μήκος διαγραμμίσεις, το δε προσπέρασμα γίνεται χωρίς ναεγκαταλείψει ο οδηγός τις λωρίδες κυκλοφορίας που σημειώνονται ωςκλειστές γι’ αυτούς που έρχονται αντίθετα.» και τέλος, στο άρθρο 18 του ίδιουως άνω Κώδικα, υπό τον τίτλο «Διέλευση οχημάτων που κινούνται αντίθετα»ορίζεται ότι: «1. Ο οδηγός κατά τη συνάντησή του με οχήματα που έρχονταιαντίθετα υποχρεούται να παραχωρεί επαρκή χώρο παραπλεύρως,κινούμενος στο δεξιό άκρο του οδοστρώματος… 2. Σε οδούς μεγάλης κλίσης,που η διέλευση των οχημάτων που έρχονται αντίθετα είναι αδύνατη ήδυσχερής, ο οδηγός του κατερχόμενου οχήματος υποχρεούται ναπαραχωρήσει επαρκή χώρο για τη διέλευση του ανερχόμενου οχήματος …. ».
7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας,μεταξύ των οποίων η από 28-7-2006 έκθεση αυτοψίας τροχαίου ατυχήματοςτου Αστυφύλακα Θεόδωρου Μάνθου του Αστυνομικού Τμήματος __________και το συνημμένο σε αυτήν πρόχειρο σχεδιάγραμμα, 11 φωτογραφίες από τοντόπο του ατυχήματος, καθώς και οι ένορκες εξετάσεις μαρτύρων (οδηγούλεωφορείου και τριών αυτόπτων μαρτύρων του ατυχήματος), που λήφθηκανπροανακριτικώς, προκύπτουν τα ακόλουθα: Στις 28.07.2006 και περί ώρα16.10, ο __________ __________ (ηλικίας 22 ετών), υιός των δύο πρώτων τωνεκκαλούντων-εφεσιβλήτων , αδελφός του τρίτου, τέταρτου και πέμπτης εξαυτών και εγγονός των υπόλοιπων εκκαλούντων-εφεσιβλήτων, κινούντανστην περιοχή __________ __________, και, συγκεκριμένα, επί τηςεπαρχιακής οδού __________ – __________ με κατεύθυνση από __________ προς__________, πριν από τη διασταύρωση προς __________, οδηγώντας την με αριθ.κυκλοφορίας __________ δίκυκλη μοτοσικλέτα (κατασκευής __________, τύπου__________, κυβισμού 124 cc), ιδιοκτησίας του __________ __________, κατάτην άδεια κυκλοφορίας, και στερούμενη ασφαλιστικού συμβολαίου, μαζί με τοφίλο του, Νομικό Μαίλη, ο οποίος οδηγούσε την με αριθ. κυκλοφορίας ________539 δίκυκλη μοτοσικλέτα του. Κατά την ίδια ώρα, το υπ’ αριθ. κυκλοφορίας ________ λεωφορείο, πλάτους 1,90μ., ιδιοκτησίας του εφεσιβλήτου-εκκαλούντος δήμου (ασφαλισμένο στην _____), με οδηγό τον [8] . __________ __________, κινείτο, προς εκτέλεση προγραμματισμένου δρομολογίουι με ταχύτητα 30-35 χλμ/ώρα, επί της ίδιας ως άνω επαρχιακής οδού, μεκατεύθυνση από __________ προς __________. Η εν λόγω επαρχιακή οδός, πλάτους8,40 μ., στο σημείο αυτό είναι διπλής κατεύθυνσης (με μια λωρίδα ανάκατεύθυνση), το δε πλάτος του ρεύματος που κινούνταν ο ____________________ είναι 4,70 μ, ενώ εκείνο στο οποίο κινούνταν το λεωφορείο,ιδιοκτησίας του εφεσιβλήτου-εκκαλούντος, έχει πλάτος 3,5 μ.. Επιπροσθέτους,η ανωτέρω οδός διαθέτει συνεχή διαχωριστική διαγράμμιση τωνκατευθύνσεων κυκλοφορίας και είναι ασφαλτοστρωμένη, με κατωφέρεια κατάτην πορεία της μοτοσικλέτας και μικρή κλίση, λόγω ανοιχτής αριστερής στροφής και, αντίστοιχα, ανωφέρεια κατά την πορεία του λεωφορείου καιμικρή κλίση, λόγω κλειστής δεξιάς στροφής. Όταν ο οδηγός της μοτοσικλέταςπλησίασε κοντά στη στροφή για το μοναστήρι του _________, όπου, κατάτα εκτεθέντα, ο δρόμος παρουσιάζει μικρή κλίση, δημιουργώντας ανοιχτή αριστερή στροφή στο ρεύμα κυκλοφορίας του και, ενώ ο τελευταίος δενκινούνταν στο δεξιό άκρο της οδού, αλλά στο αριστερό άκρο αυτής, στα όριαμε τη διαχωριστική γραμμή, οπότε και αντιλήφθηκε ότι στο αντίθετο ρεύμακυκλοφορίας κινείτο το Δ.Χ. λεωφορείο του εφεσιβλήτου-εναγομένου δήμου,το οποίο, ομοίως, δεν κινούνταν πλησίον του δεξιού άκρου της οδού τουρεύματος κυκλοφορίας του, αλλά στην αριστερή πλευρά αυτού. Στη συνέχεια,ο οδηγός της μοτοσικλέτας, προκειμένου να αποφύγει το ατύχημα, επιχείρησε αποφευκτικό ελιγμό προς τα αριστερά, προσπαθώντας να προσπεράσει το λεωφορείο εντός του ρεύματος κυκλοφορίας του τελευταίου, από το τμήμα του οδοστρώματος που ήταν ελεύθερο, ο δε οδηγός του λεωφορείου επιχείρησεκαι αυτός ελιγμό προς την ίδια κατεύθυνση (αριστερά), με αποτέλεσμα τα δύοοχήματα να συγκρουστούν και ο οδηγός της μοτοσικλέτας να τραυματιστείθανάσιμα. Ειδικότερα, συγκρούσθηκε η πίσω δεξιά πλευρά και ο πίσω τροχόςτης μοτοσικλέτας με τη δεξιά εμπρόσθια μάσκα (προφυλακτήρα), το δεξίμπροστινό φανάρι και το λάστιχο του δεξιού έμπροσθεν τροχού τουλεωφορείου. Κατά τη στιγμή του ατυχήματος, υπήρχε άπλετος φωτισμός(ημέρα), ο καιρός ήταν αίθριος, η κατάσταση της οδού ξηρά η κυκλοφορία τωνοχημάτων ήταν συχνή, ενώ υπήρχαν συνθήκες περιορισμένης ορατότητας για αμφότερες τις κατευθύνσεις, λόγω στροφής και κλίσης της εν λόγω οδού στο συγκεκριμένο σημείο. Σε γενόμενο έλεγχο αλκοτέστ στον οδηγό του λεωφορείου, με συσκευή ηλεκτρονικού αλκοολόμετρου (LION SD 400), δεν^>διαπιστώθηκαν ίχνη κατανάλωσης αλκοόλ, στο δε οδηγό της μοτοσικλέταςδεν κατέστη δυνατή η διενέργεια αλκοτέστ, λόγω της κατάστασής του.Κατόπιν τούτων, ο τραυματισθείς οδηγός μεταφέρθηκε στο Κέντρο Υγείας__________ «Το _________», όπου διαπιστώθηκε ο σοβαρός τραυματισμός τουκαι ζητήθηκε αεροκομιδή με ελικόπτερο του ΕΚΑΒ για το Γενικό Νοσοκομείοτης Ρόδου «___________» (σχετ. η με αριθ. πρωτ. 6809/13-9-2007 ιατρική βεβαίωση του ως άνω Κέντρου και η με αριθ. πρωτ. 28699/27-9-2007 βεβαίωση του ΕΚΑΒ), όπου και νοσηλεύτηκε μέχρι και την 1-8-2006 στηΜονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.) με βαρύτατη κρανιοεγκεφαλικήκάκωση (σχετ. η με αριθ. πρωτ. 16122/19-9-2007 ιατρική βεβαίωση τουΔιευθυντή της Μ.Ε.Θ. του ανωτέρω νοσοκομείου). Εν συνεχεία, ο παθώνδιακομίσθηκε στη Μ.Ε.Θ. του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου(Πάγνη), όπου νοσηλεύτηκε έως την 3-8-2006 (σχετ. το με αριθ. πρωτ.1180/12-10-2007 πιστοποιητικό νοσηλείας του εν λόγω νοσοκομείου), οπότεκαι κατέληξε (σχετ. η από 11-10-2007 ιατρική βεβαίωση του Διευθυντή Μ.Ε.Θ.του ως άνω νοσοκομείου και η με αριθ. πρωτ. 7082/31-8-2006 ιατροδικαστικήέκθεση-νεκροψία του ιατροδικαστή Μ. Μιχαλοδημητράκη). Ακολούθως, μετάτον σχηματισμό ποινικής δικογραφίας για το ένδικο ατύχημα, ο οδηγός τουλεωφορείου, __________ __________, παραπέμφθηκε να δικαστεί για το αδίκηματης ανθρωποκτονίας από αμέλεια ενώπιον του Τριμελούς ΠλημμελειοδικείουΚω, το οποίο με την 98/2012 απόφασή τον έκρινε ένοχο, αποφαινόμενο ωςεξής: « … πέραν της αυξημένης υπαιτιότητας του θανόντα, ο οποίος εισήλθε,κατά παράβαση του άρθρου 16 του Κ.Ο.Κ. στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίαςκαι επιχείρησε λανθασμένο αποφευκτικό ελιγμό, συνυπαιτιότητα στηνεπέλευση του ατυχήματος έχει και ο κατηγορούμενος. Τούτο διότι: Οδηγούσετο όχημά του όχι πλησίον του δεξιού άκρου του οδοστρώματος του ρεύματοςκυκλοφορίας του, όπως όφειλε, αλλά πλησίον του αριστερού, στα όρια με τηδιαχωριστική γραμμή, κατά παράβαση της διάταξης της παρ.1 του άρθρου16του ν. 2696/1999. Εξάλλου, δεδομένου του πλάτους του ρεύματοςκυκλοφορίας του λεωφορείου (3,5 μ.), σε συνδυασμό και με το πλάτος του ωςάνω οχήματος (1,90 μ.), εάν ο οδηγός του λεωφορείου οδηγούσε πλησίον του Αριθμός Απόφασης: A 963/2017δεξιού άκρου, θα άφηνε ελεύθερο οδόστρωμα περί το 1 μ.,ώστε ο θανών που οδηγούσε μοτοσικλέτα δεν θα αιφνιδιαζόταν από τηνπαρουσία του λεωφορείου και θα μπορούσε να το προσπεράσει, ακόμη καιμέσα στο ρεύμα κυκλοφορίας του … ». Τέλος, με την 179/2013 απόφαση τουΤριμελούς Μεταβατικού Εφετείου Δωδεκάνησου , η οποία εκδόθηκε κατόπινασκήσεως εφέσεως του __________ _________ κατά της ως άνω καταδικαστικήςαποφάσεως , ο οδηγός του λεωφορείου του εφεσιβλήτου -εκκαλούντος Δήμουκηρύχθηκε εκ νέου ένοχος «του ότι στις 28-7-2006 και ώρα 16:10 στηνπεριοχή __________ __________ πριν τη στροφή προς __________ από αμέλειάτου, δηλαδή από έλλειψη της προσοχής που όφειλε από τις περιστάσεις καιμπορούσε να καταβάλει, δεν προέβλεψε το από την πράξη του παραχθέναξιόποινο αποτέλεσμα και έτσι προξένησε το θανάσιμο τραυματισμού τρίτου.Συγκεκριμένα, οδηγώντας το υπ’αριθ. κυκλοφορίας _________λεωφορείοιδιοκτησίας του Δήμου Καλυμνίων δεν εκινείτο στο άκρο δεξιό τουοδοστρώματος αλλά στα όρια με τη διαχωριστική γραμμή και δεν είχετεταμένη την προσοχή του κατά την οδήγηση με τρόπο που να τουεξασφαλίζει τον έλεγχο του οχήματος του και τη δυνατότητά του να μπορεί σεκάθε στιγμή να εκτελεί τους απαραίτητους ελιγμούς, με αποτέλεσμα να μημπορέσει να διενεργήσει αποφευκτικό ελιγμό προς τα δεξιά, αν και είχε τηδυνατότητα, αφού το πλάτος του οχήματος του ήταν 1. 90 μ. , ενώ το πλάτοςτου ρεύματος πορείας του ήταν 2.70 μ. . Ως εκ τούτου δεν μπόρεσε νααποφύγει τη σύγκρουση με τη δίκυκλη μοτοσικλέτα η οποία εκινείτο στηναντίθετη κατεύθυνση , με αποτέλεσμα το θανάσιμο τραυματισμό του οδηγούτης __________ __________» και του επιβλήθηκε ποινή φυλακίσεως έξι (6) μηνών.Στην ανωτέρω ποινή κατέληξε το Τριμελές Μεταβατικό Εφετείο Δωδεκανήσου,αφού έκρινε ότι το παραπάνω ατύχημα και συνακόλουθα ο θάνατος τουπαθόντος οφείλεται, «ανεξαρτήτως της μεγάλης συνυπαιτιότητας του θύματοςκαι σε αμέλεια του κατηγορουμένου».
8. Επειδή, οι εκκαλούντες – εφεσίβλητοι άσκησαν αγωγή κατά τουεφεσιβλήτου-εκκαλούντος Δήμου ενώπιον του Διοικητικού ΠρωτοδικείουΡόδου, ζητώντας να υποχρεωθεί ο εφεσίβλητος -εκκαλών να καταβάλλει, κατ’εφαρμογή των άρθρων 105-106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα(ΕισΝΑΚ), 928 εδ.α και 932 εδ.γ του Αστικού Κώδικα (ΑΚ), νομιμοτόκως: α)[Π] στον μεν πρώτο εκκαλούντα -εφεσίβλητο το ποσό των 8.677 ,20 ευρώ,έξοδα κηδείας και αερομεταφοράς της σωρού του θανόντος υιού του, καθώςκαι το ποσό των 10.000 ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση για αποκατάστασητης ψυχικής οδύνης που, κατά τους ισχυρισμούς του, υπέστη από τοθανάσιμο τραυματισμό του τελευταίου, λόγω του ενδίκου ατυχήματος, β) σεκαθένα δε από τους δεύτερη (μητέρα), τρίτο, τέταρτο, πέμπτο (αδέρφια), έκτο,έβδομο (πατπτούς-γιαγιά από πατρική πλευρά), όγδοο και ένατη -(παππούς-γιαγιά από μητρική πλευρά) των εκκαλούντων-εφεσιβλήτων, το ίδιο ποσό των10.000 ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση για την ψυχική οδύνη πουυπέστησαν, όπως ισχυρίστηκαν, από την ίδια ως άνω αιτία. -Επίσης, οιεκκαλούντες-εφεσίβλητοι ζήτησαν να αναγνωριστεί η υποχρέωση τουεναγόμενου δήμου να καταβάλλει σε καθένα εξ αυτών το ποσό των 590.000ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής, ως χρηματική ικανοποίησηγια αποκατάσταση της ψυχικής οδύνης, την οποία ισχυρίστηκαν ότιυπέστησαν από την προαναφερόμενη αιτία. Η αγωγή αυτή έγινε εν μέρειδεκτή με την εκκαλουμένη με την αιτιολογία ότι «υπαίτιος για το ένδικοτροχαίο ατύχημα ήταν ο οδηγός του ΔΧ. λεωφορείου του εναγόμενου,__________ __________. Ειδικότερα, ο τελευταίος, οδηγώντας, κατά την εκτέλεσηδιατεταγμένης υπηρεσίας και, συγκεκριμένα, του δρομολογίου από __________προς __________, δεν επέδειξε την απαιτούμενη σύνεση και προσοχή,καθόσον, αντί να κινείται πλησίον του δεξιού άκρου της οδού του ρεύματοςκυκλοφορίας του, κινούνταν στην αριστερή πλευρά -αυτού, στα όρια με τηδιαχωριστική γραμμή, όπως προκύπτει και από την από 8-8-2006, ληφθείσα προανακριτικά, ένορκη εξέταση του αυτόπτη μάρτυρα του ατυχήματος,Μαίλλη Νομικού. Οι ανωτέρω ενέργειες του οργάνου του εναγόμενου δήμου είναι παράνομες, δεδομένου ότι παραβιάστηκαν οι διατάξεις των άρθρων 12παρ. 1, 16 παρ. 1 και 18 παρ.1 του Κ.Ο.Κ., που ρυθμίζουν την οδικήκυκλοφορία και αποβλέπουν στην ασφαλή διέλευση των οχημάτων και στηναποφυγή πρόκλησης κινδύνου στους χρήστες των οδών, περαιτέρω, δε,τελούν σε αιτιώδη συνάφεια με το ζημιογόνο γεγονός, εφόσον η θέση τουλεωφορείου στην αριστερή πλευρά της επίμαχης οδού, ενόψει και τηςπεριορισμένης ορατότητας, λόγω δεξιάς στροφής και κλίσης της οδού στοσυγκεκριμένο σημείο, ήταν ικανή, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και του θανοντος.». Περαιτέρω, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, έκρινε ότι ο θανώνδεν οδηγούσε, επιδεικνύοντας την επιβαλλόμενη από τις διατάξεις του κ.ο.κλογικής, να προκαλέσει την πρόσκρουση του λεωφορείου στη μοτοσικλέταεπιμέλεια, σύνεση και προσοχή του μέσου συνετού οδηγού, ότι κινούνταν δεκαι αυτός στο αριστερό άκρο του ρεύματος κυκλοφορίας του και όχι πλησίοντου δεξιού, όπως όφειλε, καθώς και ότι, αφενός μεν, εισήλθε στο αντίθετορεύμα κυκλοφορίας περί τα 80 εκατοστά, κατά παράβαση του άρθρου 16παρ. 4 του Κ.Ο.Κ., αφετέρου δε, έκανε λανθασμένο αποφευκτικό ελιγμό προςτα αριστερά, προκειμένου να προσπεράσει το λεωφορείο εντός του ρεύματοςκυκλοφορίας του, αντί να επιχειρήσει αποφευκτικό ελιγμό προς τα δεξιά, ώστενα επανέλθει στο δικό του ρεύμα κυκλοφορίας , λαμβάνοντας υπόψη τις από28-7-2006 και από 3-8-2006, ληφθείσες προανακριτικά, εκθέσεις ένορκης-εξέτασης του οδηγού του λεωφορείου και της αυτόπτη μάρτυρα του ένδικουατυχήματος, Δήμητρας Τακτικού, αντίστοιχα, και κατέληξε στο συμπέρασμαότι συντρέχει συνυπαιτιότητα του θανόντος στον επελθόντα, συνεπεία τουατυχήματος, θανάσιμο τραυματισμό του, ο οποίος θα είχε αποφευχθεί στηνπερίπτωση που αυτός δεν είχε εισέλθει στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας,αλλά οδηγούσε στο δεξιό άκρο του οδοστρώματος και εντός του ρεύματοςκυκλοφορίας του, η συνυπαιτιότητα δε αυτή ανέρχεται σε ποσοστό 70%.Με αυτές τις παραδοχές της εκκαλουμένης , υποχρεώθηκε ο εφεσίβλητος-εκκαλών Δήμος Καλύμνου να καταβάλλει στον μεν πρώτο εξ αυτών το ποσότων δώδεκα χιλιάδων εξακοσίων τριών ευρώ και δεκαέξι λεπτών (12.603,16 ),ως αποζημίωση για έξοδα κηδείας στα οποία υποβλήθηκε και ως χρηματικήικανοποίηση για αποκατάσταση της ψυχικής οδύνης που υπέστη από τοθανάσιμο τραυματισμό του υιού του, λόγω της σύγκρουσης, στις 28-7-2006,και επί της επαρχιακής οδού __________-_________, στο ύψος της περιοχής_________, της δίκυκλης μοτοσικλέτας στην οποία αυτός επέβαινε, μεδημόσιας χρήσης λεωφορείο, ιδιοκτησίας του εφεσίβλητου εκκαλούντοςΔήμου στους δε λοιπούς εκκαλούντες εφεσιβλήτους το ποσό των δέκαχιλιάδων ευρώ (10.000€) ως χρηματική ικανοποίηση για αποκατάσταση τηςψυχικής οδύνης που υπέστησαν από την ίδια αιτία ως στενοί συγγενείς τουθανόντος, επιπρόσθετα δε αναγνωρίστηκε η υποχρέωση του εφεσιβλήτου-εκκαλούντος Δήμου να καταβάλλει σε καθένα από τους δύο πρώτους εκκαλούντες -εφεσιβλήτους (γονείς του θανόντος) το ποσό των δέκα χιλιάδωνευρώ (10.000) και σε καθένα από τους τρίτο, τέταρτο και Πέμπτη τωνεκκαλούντων -εφεσιβλήτων το ποσό των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000 ), όλαδε τα ως άνω ποσά νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής.
9. Επειδή, ήδη, οι εκκαλούντες -εφεσίβλητοι με την κρινόμενη έφεσή τουςκαι τους πρόσθετους λόγους αυτής ισχυρίζονται ότι έσφαλε η εκκαλουμένηπου έκρινε ότι ο θανών εισήλθε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας περί τα 80εκατοστά και ότι ο θανάσιμος τραυματισμός του θα είχε αποφευχθεί στηνπερίπτωση που αυτός δεν είχε εισέλθει στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας,αλλά οδηγούσε εντός του ρεύματος κυκλοφορίας του , αναγνωρίζονταςσυνυπαιτιότητά του 70%, ενώ για το ένδικο ατύχημα και το θάνατο του__________ __________ πρέπει να αποδοθεί αποκλειστική υπαιτιότητα στον οδηγότου λεωφορείου, όργανο του εφεσίβλητου δήμου. Και αυτό διότι, όπωςπροκύπτει από την από 28-7-2006 έκθεση αυτοψίας του Α.Τ. __________, αλλάκαι από το από 28.7.2006 υπόμνημα-πρόχειρο σχεδιάγραμμα που συνέταξε οαστυφύλακας του Α.Τ. __________ ________, το ζημιογόνολεωφορείο εισήλθε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και τη στιγμή εκείνη πουεισήλθε ξεκίνησε ο αποφευκτικός προς τα αριστερά ελιγμός του ____________________. Ειδικότερα, οι εκκαλούντες ισχυρίζονται ότι ο οδηγός τουλεωφορείου δεν οδηγούσε με σύνεση και προσοχή ώστε να αποφύγει τοατύχημα και, οδηγώντας στο αριστερό άκρο του ρεύματος κυκλοφορίας τουτης επίμαχης οδού, αντί να κινείται στη δεξιά πλευρά αυτού, και χωρίς να έχειτεταμένη την προσοχή του, πήρε ανοιχτά και με μεγαλύτερη ταχύτητα από τηνεπιτρεπόμενη την κλειστή δεξιά στροφή που βρισκόταν στην πορεία του, μεαποτέλεσμα να εισέλθει στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας, με όλη τηνπρόσοψή του πλάτους 1,90 μέτρων, όπου κινείτο ο θανών, ο οποίος στηνπροσπάθειά του να κάνει αποφευκτικό ελιγμό προς τα αριστεράσυγκρούσθηκε με το εμπρόσθιο δεξιό τμήμα του λεωφορείου. Περαιτέρω, οιεκκαλούντες -εφεσίβλητοι προβάλλουν ότι εσφαλμένως κρίθηκε με τηνεκκαλουμένη ότι οι δύο πρώτοι απ’ αυτούς και γονείς του θανόντοςδικαιούνται χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης ύψους 20.000έκαστος, εκτιμώντας το ύψος της ψυχικής τους οδύνης σε (20.000X100/20) =100.000 ευρώ, ενώ ακόμα και με το ίδιο ποσοστό συνυπαιτιότητας του[14] θύματος (70%) έπρεπε να τους επιδικάσει το ποσό που ζητούσαν με τηναγωγή τους μειωμένο κατά το ποσοστό συνυπαιτιότητας, ήτοι 600.000 X20/100 =120.000 ευρώ. Ομοίως, κατ’ εσφαλμένη κρίση επιδίκασε σε καθένααπό τους τρίτο, τέταρτο και πέμπτη των εκκαλούντων-εφεσιβλήτων (αδελφώντου θύματος) το ποσό των 15.000 ευρώ συνολικά , εκτιμώντας το ύψος τηςψυχικής τους οδύνης σε 100.000 ευρώ (15.000 χ 100/15) =100.000 ευρώ ,ενώ ακόμα και με το ίδιο ποσοστό συνυπαιτιότητας του θύματος (70%)έπρεπε να τους επιδικάσει το ποσό που ζητούσαν με την αγωγή τουςμειωμένο κατά το ποσοστό συνυπαιτιότητας, ήτοι 600.000 X 15/100 =90.000ευρώ. Ομοίως, κατ’ εσφαλμένη κρίση επιδίκασε σε καθένα από τους έκτο,έβδομη, όγδοο και ένατη των εκκαλούντων-εφεσιβλήτων (αδελφών τουθύματος) το ποσό των 10.000 ευρώ συνολικά , εκτιμώντας το ύψος τηςψυχικής τους οδύνης σε 100.000 ευρώ (15.000 χ 100/10) =100.000 ευρώ ,ενώ ακόμα και με το ίδιο ποσοστό συνυπαιτιότητας του θύματος (70%)έπρεπε να τους επιδικάσει το ποσό που ζητούσαν με την αγωγή τουςμειωμένο κατά το ποσοστό συνυπαιτιότητας, ήτοι 600.000 X 10/100 =60.000ευρώ. Τέλος, οι εκκαλούντες εφεσίβλητοι ισχυρίζονται ότι είναι εσφαλμένη ηεπιδίκαση μέρους των αιτουμένων κονδυλίων για έξοδα κηδείας καιαερομεταφοράς του θανόντος στον πρώτο των εκκαλούντων εφεσιβλήτων,αφού μείωσε το αιτούμενο ποσό των 8.677,20 ευρώ κατά το ποσοστό 70% ,ενώ αν έκρινε ότι ο οδηγός του λεωφορείου ήταν αποκλειστικά υπαίτιος τουατυχήματος θα του επιδίκαζε ολόκληρο το αιτηθέν ποσό. Προς επίρρωση τωνως άνω ισχυρισμών τους επικαλούνται την 179/2013 απόφαση τουΤριμελούς Μεταβατικού Εφετείου Δωδεκάνησου, με την οποία ο οδηγός τουεφεσίβλητου-εκκαλούντος Δήμου κηρύχθηκε ένοχος για της κατηγορία τηςανθρωποκτονίας από αμέλεια και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης έξι (6)μηνών.
10. Επειδή, ο εφεσίβλητος -εκκαλών δήμος υποστηρίζει με την υπό κρίσηέφεσή του ότι το ένδικο ατύχημα οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα τουθανόντος, και, ως εκ τούτου, δεν είναι υπόχρεος σε αποζημίωση ή χρηματικήικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης, δεδομένου ότι όπως προκύπτει τόσο απότην από 28-7-2006 έκθεση αυτοψίας τροχαίου ατυχήματος του ΑστυνόμουΘ _____________ ___________, όσο και από την υπ’αριθ. 179/2013 απόφαση του[15] Εφετείου Δωδεκάνησου, το Δ.Χ. Λεωφορείο ιδιοκτησίας του εκινείτο με μικρήςταχύτητα κανονικά εντός του ρεύματος κυκλοφορίας του, ενώ η μοτοσικλέταπου οδηγούσε ο θανών __________ _________ , κινούμενη από __________ προς_________, είχε εξέλθει από την πορεία της και είχε εισέλθει στο αντίθετο ρεύμακυκλοφορίας κατά 80 εκατοστά του μέτρου περίπου, με συνέπεια νασυγκρουστούν τα δύο οχήματα και ειδικότερα η οπίσθια δεξιά πλευρά τηςμοτοσυκλέτας με την εμπρόσθια δεξιά πλευρά του αυτοκινήτου και να τραυματιστεί θανάσιμα ο οδηγός της μοτοσυκλέτας.
11. Επειδή, με βάση τα πραγματικά περιστατικά που εκτέθηκαν, τιςσυνθήκες υπό τις οποίες έγινε η σύγκρουση, όπως αναλυτικά αναφέρονταιστο ιστορικό (σκέψη 7), και το σύνολο του αποδεικτικού υλικού (μαρτυρικέςκαταθέσεις και φωτογραφικό υλικό, που προσκομίστηκαν πρωτοδίκως καιπου εκτιμώνται ελεύθερα, σύμφωνα με το άρθρο 148 του Κ.Δ.Δ.), και από τηνσυνεκτίμηση της 179/2013 αποφάσεως του του Τριμελούς ΜεταβατικούΕφετείου Δωδεκανήσου, καθόσον δεν προκύπτει από τα στοιχεία τουφακέλου ότι έχει καταστεί αμετάκλητη, όπως αβασίμως υποστηρίζουν οιεκκαλούντες -εφεσίβλητοι προκύπτει, καταρχήν, ότι υπαίτιος για το ένδικοτροχαίο ατύχημα ήταν ο θανών οδηγός της με αριθ. κυκλοφορίας __________μοτοσικλέτας __________ __________ , η οποία , κινούμενη από __________ προς_________, αφενός είχε εξέλθει από την πορεία της και είχε εισέλθει στο αντίθετορεύμα κυκλοφορίας κατά 80 εκατοστά του μέτρου περίπου, κατά παράβασητου άρθρου 16 παρ. 4 του Κ.Ο.Κ. με συνέπεια να συγκρουστούν τα δύοοχήματα και ειδικότερα η οπίσθια δεξιά πλευρά και ο οπίσθιος τροχός τηςμοτοσικλέτας με το δεξιό εμπρόσθιο φανάρι και το λάστιχο του δεξιούεμπρόσθιου τροχού του λεωφορείου, κατά παράβαση του άρθρου 16 παρ. 4του Κ.Ο.Κ., αφετέρου δε, έκανε λανθασμένο αποφευκτικό ελιγμό προς τααριστερά, προκειμένου να προσπεράσει το λεωφορείο εντός του ρεύματοςκυκλοφορίας του, αντί να επιχειρήσει αποφευκτικό ελιγμό προς τα δεξιά, ώστενα επανέλθει στο δικό του ρεύμα κυκλοφορίας (σχετ. οι από 28-7-2006 καιαπό 3-8-2006,ληφθείσες προανακριτικά, εκθέσεις ένορκης εξέτασης τουοδηγού του λεωφορείου και της αυτόπτη μάρτυρα του ένδικου ατυχήματος,Δήμητρας Τακτικού, αντίστοιχα). Η υπαιτιότητά του ανέρχεται κατά την κρίσητου Δικαστηρίου σε ποσοστό 70%. Συνυπαίτιος, όμως, του ενδίκου τροχαίου Ατυχήματος που οδήγησε στο θάνατο τον _________ __________ς είναι ο οδηγόςτου λεωφορείου του εφεσιβλήτου-εκκαλούντος __________ __________.Ειδικότερα, ο τελευταίος, οδηγώντας, κατά την εκτέλεση διατεταγμένηςυπηρεσίας και, συγκεκριμένα, του δρομολογίου από __________ προς __________,δεν επέδειξε την απαιτούμενη σύνεση και προσοχή, που όφειλε κατά τιςπεριστάσεις και μπορούσε να καταβάλει, καθόσον, αντί να κινείται πλησίοντου δεξιού άκρου της οδού του ρεύματος κυκλοφορίας του, κινούνταν στηναριστερή πλευρά -αυτού, στα όρια με τη διαχωριστική γραμμή, όπωςπροκύπτει και από την από 8-8-2006, ληφθείσα προανακριτικά, ένορκηεξέταση του αυτόπτη μάρτυρα του ατυχήματος, ______ Νομικού και γίνεταιδεκτό και από την ως άνω απόφαση του Εφετείου Δωδεκανήσου, μεαποτέλεσμα να μη μπορέσει να διενεργήσει αποφευκτικό ελιγμό προς ταδεξιά, αν και είχε τη δυνατότητα, αφού το πλάτος του οχήματος του ήταν 1.90μ., ενώ το πλάτος πορείας του ήταν 2,70 μ. και να συμβεί το ένδικο ατύχημα.Οι ανωτέρω ενέργειες του οργάνου του εφεσίβλητου-εκκαλούντος δήμου είναιπαράνομες, δεδομένου ότι παραβιάστηκαν οι διατάξεις των άρθρων 12 παρ.1, 16 παρ. 1 και 18 παρ.1 του Κ.Ο.Κ., που ρυθμίζουν την οδική κυκλοφορίακαι αποβλέπουν στην ασφαλή διέλευση των οχημάτων και στην αποφυγήπρόκλησης κινδύνου στους χρήστες των οδών, περαιτέρω, δε, τελούν σεαιτιώδη συνάφεια με το ζημιογόνο γεγονός, εφόσον η θέση του λεωφορείουστην αριστερή πλευρά της επίμαχης οδού, ενόψει και της περιορισμένηςορατότητας, λόγω δεξιάς στροφής και κλίσης της οδού στο συγκεκριμένοσημείο, ήταν ικανή, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, ναπροκαλέσει την πρόσκρουση του λεωφορείου στη μοτοσικλέτα του θανόντος.Η συνυπαιτιότητα του οργάνου του εφεσίβλητου-εκκαλούντος δήμουανέρχεται κατά την κρίση του Δικαστηρίου σε ποσοστό 30%. Επομένως,στοιχειοθετείται, εν προκειμένω, ευθύνη του εφεσίβλητου -εκκαλούντοςδήμου, κατ’ άρθρο 106 του ΕισΝΑΚ, προς αποκατάσταση της ζημίας που οιεκκαλούντες εφεσίβλητοι υπέστησαν από τις προπεριγραφείσες παράνομεςενέργειες του οργάνου του.
12. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω παραδοχών, ορθώς, αν και με άλληαιτιολογία η εκκαλουμένη επιδίκασε στον πρώτο από τους εκκαλούντεςεφεσιβλήτους μέρος των αιτουμένων κονδυλίων για έξοδα κηδείας και[17] αερομεταφοράς του θανόντος στον πρώτο των εκκαλούντων εφεσιβλήτοκαι ειδικότερα μείωσε το αιτούμενο ποσό των 8.677,20 ευρώ κατά το ποσο στο70% της υπαιτιότητας του θανόντος , ήτοι στο ποσό των 2:603, 16 ευρώ.Περαιτέρω, το ποσό των 20.000 ευρώ που επιδίκασε σε καθένα στους δύοπρώτους εκκαλούντες -εφεσιβλήτους και γονείς του θανόντος, ως -χρηματικήικανοποίηση για την ψυχική τους οδύνη είναι εύλογο, λαμβάνοντας υπόψη τονυψηλό βαθμού ευθύνης του θανόντος (70%), την ηλικία του, τις συνθήκες τουατυχήματος, και το στενό συγγενικό δεσμό τους με το θανόντα. Το ως άνωποσό δεν μειώθηκε κατά το ποσοστό συνυπαιτιότητας του θανόντος πουδέχθηκε η εκκαλουμένης, όπως εσφαλμένως υπολαμβάνουν οι εκκαλούντες,αλλά με την εκκαλουμένη συνεκτιμήθηκε και το ποσοστό αυτό, καθόσον ηχρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη είναι εύλογη και καθορίζεται μεβάση τα κριτήρια που αναφέρθηκαν στην τρίτη σκέψη της παρούσας και όχιβάσει ποσοστών συνυπαιτιότητας. Ομοίως, εύλογο είναι και το ποσό των15.0 ευρώ που επιδίκασε η εκκαλουμένη σε καθένα από τους τους τρίτο,τέταρτο και πέμπτη των εκκαλούντων-εφεσιβλήτων (αδελφών του θύματος) τοποσό των 15.000 ευρώ για την ψυχική τους οδύνη λόγω του στενούσυγγενικού δεσμού τους με το θανόντα (αδέλφια) , σύμφωνα με τα κριτήριαπου προαναφέρθηκαν αμέσως ανωτέρω, ενώ, τέλος, ομοίως, κατά ταανωτέρω κριτήρια, εύλογο είναι και το ποσό των1 0.000 ευρώ που επιδίκασεη εκκαλουμένη σε καθένα από τους τους έβδομη, όγδοο και ένατη τωνεκκαλούντών-εφεσιβλήτων (παππούδων και γιαγιάδων του θύματος).
13. Επειδή, μετά από αυτά οι κρινόμενες εφέσεις πρέπει νααπορριφθούν, να καταπέσουν τα καταβληθέντα παράβολα από τουςεκκαλούντες – εφεσιβλήτους υπέρ του Δημοσίου και να συμψηφιστούν ταδικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων, λόγω της μερικής νίκης και ήτταςαυτών, κατ’ εφαρμογή της σχετικής διατάξεως του άρθρου 275 παρ. 1 τουίδιου Κώδικα.
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Απορρίπτει τις κρινόμενες εφέσεις.Διατάσσει την κατάπτωση υπέρέχουν καταβληθεί για την έφεση.του Δημοσίου των παραβολών που[18] Αριθμός Απόφασης: A 963/2017 Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.Διατάσσει τη διαβίβαση αντιγράφου της απόφασης αυτής στηνΚεντρική Υπηρεσία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) – τμήμαεκκαθάρισης δαπανών.Λ Η διάσκεψη έγινε στον Πειραιά στις 10-1-2017.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ
και η απόφαση δημοσιεύτηκε στον ίδιο τόπο στις 31-3-2017, στοακροατήριο του Δικαστηρίου τούτου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση, μεσύνθεση: Αδαμαντία Παπασταμοπούλου, Πρόεδρο Εφετών Δ.Δ., ΑλεξάνδραΓεωργιλά και Γεώργιο Ρέκκα, Εφέτες Δ.Δ.. ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
