Περίληψη
Α103/2019
ΑΚΔ 450/2012
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΣΥΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ 10 ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ
συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 25-6-2018 με δικαστή τη Ζωή Σκενδέρογλου, Πρωτόδικη Δ.Δ. και γραμματέα τη Σουλτάνα Κριμιτζά, δικαστική υπάλληλο,
γ ι α ν α δικάσει την προσφυγή με ημερομηνία κατάθεσης 23-11-2012, του ________ ________ του ________ , κατοίκου ________ , ο οποίος παραστάθηκε με δήλωση κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 εδ. ε’ Κ.Δ.Δ. του δικηγόρου Χρήστου Οικονομάκη,
κατά της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, που εκπροσωπείται εν προκειμένω από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Σύρου, ως διαδόχου της Δ.Ο.Υ. ________ και παραστάθηκε με την εξουσιοδοτημένη προς τούτο υπάλληλο ________ ________ .
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο, η διάδικος που παραστάθηκε ανέπτυξε τους ισχυρισμούς της και ζήτησε όσα αναφέρονται στα πρακτικά.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το Δικαστήριο μελέτησε τα σχετικά έγγραφα και
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
- Επειδή, για την κρινόμενη προσφυγή, καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (οχ. το 6958/20-11-2012 διπλότυπο είσπραξης τύπου Α’ της Δ.Ο.Υ. ________ , καθώς και το με κωδικό πληρωμής ________ έντυπο ηλεκτρονικού παράβολου της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων). Με την προσφυγή αυτή, η οποία νομίμως συμπληρώνεται με το με Α.Κ. 2/25-11-2013 δικόγραφο πρόσθετων λόγων, ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της 108/8-10-2012 πράξης προσδιορισμού φόρου κληρονομιάς της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. ________ , με την οποία καταλογίστηκε στον προσφεύγοντα κύριος φόρος ύψους 148.690,35 ευρώ και πρόσθετος φόρος λόγω ανακρίβειας της δήλωσης σε ποσοστό 120% του μη καταβληθέντος κύριου φόρου ύψους 178.428,42 ευρώ, συνολικά δε το ποσό των 327.118,77 ευρώ.
- Επειδή, στο άρθρο 102 παρ. 1 του ν.δ. 118/1973 (Α’ 202) ορίζεται ότι: «Το Δημόσιον εκπίπτει του δικαιώματος αυτού δια την κοινοποίησιν πράξεως επιβολής φόρου και προστίμου : α) (όπως η περίπτωση αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 57 του ν. 1249/1982, Α’ 43) προκειμένου για ανακριβή δήλωση, μετά την πάροδο δεκαετίας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο υποβλήθηκε η δήλωση, β) …». Παρόμοια διάταξη περιέλαβε και ο κυρωθείς με το άρθρο πρώτο του ν. 2961/2001 (Α’ 266) «Κώδικας Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών Προικών και Κερδών από Λαχεία» στο άρθρο 102 παρ. 1 περ. α’. Περαιτέρω, το εδάφιο β’ της παραγράφου 7 του άρθρου 12 του ν. 3888/2010 (Α’ 175), σύμφωνα με το οποίο το εδάφιο α’ του ιδίου άρθρου που ορίζει ότι «Η προθεσμία παραγραφής που λήγει στις 31.12.2010 ημερομηνία μετά την οποία παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων επιβολής φόρων, τελών και εισφορών, παρατείνεται μέχρι12.2011 δεν ισχύει για τις υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, καταργήθηκε με την παράγραφο 7 του άρθρου 4 του ν. 3899/2010 (Α’ 212). Τέλος, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 18 του ν. 4002/2011 (Α’ 180) «Η προθεσμία παραγραφής που λήγει στις 31.12.2011, ημερομηνία μετά την οποία παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων επιβολής φόρων, τελών και εισφορών, παρατείνεται μέχρι 31.12.2012».
- Επειδή, με την 1738/2017 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικράτειας (βλ. και ΣτΕ επταμ. 282/2018, 173/2018, 2935/2017, 2932/2017, ΣτΕ 170/2018), κρίθηκε ότι διάταξη νόμου περί παράτασης χρόνου παραγραφής φορολογικών αξιώσεων, οι οποίες ανάγονται σε ημερολογιακό έτος προγενέστερο του προηγουμένου της δημοσίευσης του νόμου αυτού έτους, είναι ανίσχυρη ως αντικείμενη στην απορρέουσα από την αρχή του κράτους δικαίου αρχή της ασφάλειας δικαίου και στις εξειδικεύουσες αυτήν ειδικώς στο φορολογικό δίκαιο διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 78 του Συντάγματος, για τον λόγο ότι θα τροποποιούσε κατά τον τρόπο αυτό αναδρομικά εις βάρος των φορολογουμένων το νομοθετικό καθεστώς που ίσχυε κατά τον χρόνο στον οποίο ανάγονται οι φορολογικές τους υποχρεώσεις όσον αφορά ουσιαστικό στοιχείο των εν λόγω υποχρεώσεων.
- Επειδή, σύμφωνα με τα ως άνω κριθέντα από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικράτειας, οι διατάξεις των άρθρων 12 παρ. 7 του ν. 3888/2010 και 4 παρ. 7 του ν. 3899/2010 καθώς και του άρθρου 18 παρ. 2 του ν. 4002/2011, με τις οποίες παρατείνεται η προθεσμία παραγραφής φορολογικών αξιώσεων του Δημοσίου, οι οποίες ανάγονται σε ημερολογιακά έτη προγενέστερα του προηγούμενου της δημοσίευσης των νόμων αυτών, έως 31-12-2011 και 31-12-2012 αντίστοιχα, αντίκεινται στις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 78 του Συντάγματος.
- Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα ακόλουθα: Ο προσφεύγων υπέβαλε στη Δ.Ο.Υ. ________ , από κοινού με τους λοιπούς 6 συγκληρονόμους του αποβιώσαντος στις 23-12-1999 πατρός του ________ ________ , την 90/14-9-2000 δήλωση φόρου κληρονομιάς, ως κληρονόμος εν μέρει εκ της δημοσιευθείσας με το 87/17-3-2000 πρακτικό του Μονομελούς Πρωτοδικείου Σύρου διαθήκης και εν μέρει εξ αδιαθέτου. Με τη δήλωση αυτή, ο προσφεύγων δήλωσε ως επαχθέντα σε αυτόν, εκ της ανωτέρω διαθήκης, τα κάτωθι ακίνητα: 1) ένα αγροτεμάχιο κείμενο στη θέση «________ » ________ εμβαδού 10.235 τ.μ., 2) ένα αγροτεμάχιο κείμενο στη θέση «________ » ________ εμβαδού 8.820 τ.μ., 3) ένα αγροτεμάχιο κείμενο στη θέση «________ » ________ εμβαδού 10.826 τ.μ., και 4) ένα αγροτεμάχιο κείμενο στη θέση «________ » ________ εμβαδού 3.011 τ.μ. και εξ αδιαθέτου, ποσοστό 3/24 ενός αγροτεμαχίου εμβαδού 8.324 τ.μ. κείμενου στη θέση «________ » ________ , συνολικής αξίας 169.210.618 δραχμών. Η δήλωση αυτή ελέγχθηκε, κρίθηκε ειλικρινής και βεβαιώθηκε ο αναλογών φόρος ύψους 34.543.900 δραχμών άλλως 101.376,08 ευρώ. Το έτος 2012 και κατόπιν της 25/2012 εντολής της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. ________ , τα όργανα της εν λόγω Δ.Ο.Υ. διενήργησαν επανέλεγχο στην ανωτέρω δήλωση, συντάσσοντας σχετικώς την από 8-10-2012 έκθεση ελέγχου, βάσει της οποίας εκδόθηκε η 108/8-10-2012 πράξη προσδιορισμού φόρου κληρονομιάς της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. ________ . Με την τελευταία αυτή πράξη, αφού προσδιορίστηκε η αξία της κληρονομικής μερίδας του προσφεύγοντος στο συνολικό ποσό των 371.875.553 δραχμών άλλως 1.091.344,25 ευρώ και ο αναλογών φόρος στο ποσό των 85.210.138 δραχμών άλλως 250.066,44 ευρώ, καταλογίστηκε στον προσφεύγοντα αφενός το ποσό των 50.666.238 δραχμών άλλως 148.690,35 ευρώ ως διαφορά κύριου φόρου και αφετέρου το ποσό των 60.799.486 δραχμών άλλως 178.428,42 ευρώ ως πρόσθετος φόρος λόγω ανακρίβειας της δήλωσης σε ποσοστό 120% επί της ανωτέρω διαφοράς. Η πράξη αυτή κοινοποιήθηκε στον προσφεύγοντα στις 24-10-2012 (σχ. η 2372Β/24-10-2012 έκθεση επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή του Πρωτοδικείου Νάξου Δανιήλ Θεοδοσίου). Με την κρινόμενη προσφυγή, ο προσφεύγων ζητεί την ακύρωση της ως άνω πράξης προσδιορισμού φόρου κληρονομιάς.
- Επειδή, ο προσφεύγων προβάλλει, μεταξύ άλλων, ότι, εφόσον η δήλωσή του φόρου κληρονομιάς είχε υποβληθεί στις 14-9-2000, το δικαίωμα της καθ’ ης να του επιβάλλει φόρο και πρόσθετο φόρο λόγω ανακριβούς δήλωσης, είχε ήδη υποπέσει, κατά το χρόνο κοινοποίησης της ένδικης πράξης (24-10-2012), στη δεκαετή παραγραφή του άρθρου 102 παρ. 1 περ. α’ του ν.δ. 118/1973, οι δε διατάξεις των άρθρων 12 παρ. 7 του ν. 3888/2010 και 4 παρ. 7 του ν. 3899/2010 καθώς και του άρθρου 18 παρ. 2 του ν. 4002/2011, με τις οποίες είχε παραταθεί η προθεσμία παραγραφής έως 31- 12-2011 και 31-12-2012, αντίστοιχα, αντίκεινται στο Σύνταγμα. Αντιθέτως, η καθ’ ης Αρχή, με την έκθεση των απόψεών της, ζητεί την απόρριψη της κρινόμενης προσφυγής, προβάλλοντας, επί του ανωτέρω λόγου, ότι η δεκαετής παραγραφή του δικαιώματος της να κοινοποιήσει στον προσφεύγοντα την προσβαλλόμενη πράξη, η οποία θα συμπληρωνόταν στις 31-12-2010, παρατάθηκε κατά τα ανωτέρω και επομένως η κοινοποίηση της προσβαλλόμενης έγινε νομίμως και εμπροθέσμως.
- Επειδή, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 102 παρ. 1 εδ. α’ του ν.δ. 118/1973, το δικαίωμα της διάδικης Αρχής να κοινοποιήσει πράξεις καταλογισμού φόρου και επιβολής προστίμου σε περίπτωση υποβολής από το φορολογούμενο ανακριβούς δήλωσης φόρου κληρονομιάς, παραγράφεται μετά την πάροδο δεκαετίας από το τέλος του έτους εντός του οποίου υποβλήθηκε η δήλωση. Συνεπώς, στην προκειμένη περίπτωση, ο χρόνος παραγραφής του δικαιώματος της καθ’ ης να κοινοποιήσει στον προσφεύγοντα την προσβαλλόμενη πράξη άρχισε στις 31-12-2000 (έτος
υποβολής της 90/14-9-2000 δήλωσης φόρου κληρονομιάς του προσφεύγοντος) και συμπληρώθηκε στις 31-12-2010. Περαιτέρω, σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην 4η σκέψη της παρούσας, οι διατάξεις των άρθρων 12 παρ. 7 του ν. 3888/2010 και 4 παρ. 7 του ν. 3899/2010 καθώς και του άρθρου 18 παρ. 2 του ν. 4002/2011, με τις οποίες παρατάθηκε, έως 31-12-2011 και 31-12-2012 αντίστοιχα, η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος της καθ’ ης να εκδώσει και να κοινοποιήσει την προσβαλλόμενη πράξη, αντίκεινται στις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 78 του Συντάγματος και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να τύχουν εφαρμογής. Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι το δικαίωμα της καθ’ ης να καταλογίσει τον ένδικο φόρο κληρονομιάς και πρόσθετο φόρο είχε υποπέσει σε παραγραφή κατά το χρόνο κοινοποίησης της προσβαλλόμενης στον προσφεύγοντα (24-10-2012), ενόψει δε τούτου, η προσβαλλόμενη πράξη προσδιορισμού φόρου κληρονομιάς της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. ________ παρίσταται μη νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί, κατ’ αποδοχή ως βάσιμου του σχετικού λόγου της προσφυγής ενώ παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων της προσφυγής. Κατ’ ακολουθίαν, η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη, να αποδοθεί το παράβολο στον προσφεύγοντα (άρθρο 277 παρ. 9 Κ.Δ.Δ.), εκτιμωμένων όμως των περιστάσεων, να απαλλαγεί η καθ’ ης Αρχή από τα δικαστικά έξοδα του προσφεύγοντος (άρθρο 275 παρ. 1 Κ.Δ.Δ.).
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Δέχεται την προσφυγή.
Ακυρώνει την 108/8-10-2012 πράξη προσδιορισμού φόρου κληρονομιάς της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. ________ .
Διατάσσει την απόδοση του παράβολου.
Απαλλάσσει την καθ’ ης Αρχή από τα δικαστικά έξοδα του προσφεύγοντος.
Η απόφαση δημοσιεύτηκε στη Σύρο στο ακροατήριο του Δικαστηρίου κατά τη δημόσια συνεδρίαση της 20ης-2-2019.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ