Περίληψη
ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ
Αριθμός 5682/2009
Αριθμός κατάθεσης: 4155/2009
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ
Αποτελούμενο από τη Δικαστή, Ωραιοζήλη Καραγιάννη, Πάρεδρο Πρωτοδικείου (λόγω κωλύματος των τακτικών Δικαστών) , που ορίστηκε από την Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου της Διευθύνσεως του Πρωτοδικείου και από τον Γραμματέα Γεώργιο Στάη.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια και στο ακροατήριό του στις 23.10.2009, για να δικάσει την με αριθμό καταθέσεως 4155/2009 αίτηση, με αντικείμενο την παροχή άδειας για αποποίηση κληρονομιάς επαχθείσας σε ανηλίκους:
ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ: 1. _______ _______ του _______ και της _______ (το γένος _______ ), κατοίκου Ν. Φιλοθέης, που γεννήθηκε την 10-9-1973, ως ασκούντος την γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου του _______ , που γεννήθηκε την 22-10-2007 στην Αθήνα, κατοίκου ως άνω.
2._______συζ. _______ _______ , το γένος _______ _______ , κατοίκου Ν. Φιλοθέης, που γεννήθηκε την 24-6-1978, ως ασκούσης την γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου της _______ , που γεννήθηκε την 22-10-2007 στην Αθήνα, κατοίκου ως άνω.
3. _______ _______ του _______ και της _______ (το γένος _______ ), κατοίκου Πειραιώς, που γεννήθηκε την 2-4-1970, ως ασκούντος την γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου του _______ , που γεννήθηκε την 23-4-2000 στην Αθήνα και του ανήλικου τέκνου του _______ που γεννήθηκε την 4-9-2003, κατοίκων ως άνω και
4._______ υζ. _______ _______ , το γένος _______ και _______ _______ , κατοίκου Πειραιώς, που γεννήθηκε την 12-121970, ως ασκούσης την γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου της _______ , που γεννήθηκε την 23-4-2000 στην Αθήνα και του ανήλικου τέκνου της _______ που γεννήθηκε την 4-9-2003, κατοίκων ως άνω, και οι οποίοι παραστάθηκαν άπαντες διά της πληρεξούσιας δικηγόρου τους Ιωάννας Μαρώση, η οποία κατέθεσε προτάσεις.
Οι αιτούντες ζήτησαν να γίνει δεκτή η από 27 Απριλίου 2009 και με αριθμό καταθέσεως 4155/2009 αίτησή τους, η οποία προσδιορίστηκε για την δικάσιμο που αναγράφεται στην αρχή της παρούσας και γράφτηκε στο πινάκιο.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ της υποθέσεως, η πληρεξούσια δικηγόρος των αιτούντων, ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα πρακτικά και στις προτάσεις της.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τη διάταξη του άρθρου 1847 ΑΚ, ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα σε προθεσμία 4 μηνών από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της. Αν ο κληρονόμος δεν είναι ικανός για δικαιοπραξία, η ως άνω 4μηνη προθεσμία τρέχει από τη γνώση της επαγωγής και του λόγου της, υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 255 επ. ΑΚ, από το νόμιμο αντιπρόσωπό τους (Ν._______ , «Κληρονομικό Δίκαιο, 5ί έκδ., 90). Γίνεται όμως δεκτό (ΕΑ 6957/1977, ΝοΒ 1978, 948, ΜΠΑ 449/95, Αρμ, 1996, 465) ότι συνιστά λόγο ανωτέρας βίας που αναστέλλει τη συμπλήρωση της προαναφερομένης προθεσμίας προς αποποίηση, ο χρόνος από τότε που ο νόμιμος αντιπρόσωπος υπέβαλε προς το Δικαστήριο σχετική αίτηση για παροχή αδείας αποποιήσεως μέχρι την έκδοση οριστικής αποφάσεως. Τέλος, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1847§1 εδ.α’, 1850 εδ.β’, 140 και 141 ΑΚ προκύπτει ότι η αποδοχή της κληρονομιάς που συνάγεται από την παραμέληση της προθεσμίας αποποίησης της κληρονομιάς μπορεί να προσβληθεί από τον κληρονόμο λόγω πλάνης, όταν η αποδοχή που συνάγεται με τον τρόπο αυτό κατά πλάσμα του νόμου, δεν συμφωνεί με τη βούλησή του, όταν αυτή αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την αποδοχή της κληρονομιάς, ώστε αν ο κληρονόμος γνωρίζει την αληθινή κατάσταση, ως προς το σημείο αυτό, δεν θα άφηνε να παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αποποίησης. Η εσφαλμένη δε γνώση ή άγνοια που δημιουργεί τη μεταξύ της βουλήσεως και δηλώσεως διάσταση, η οποία όταν είναι ουσιώδης θεμελιώνει δικαίωμα προσβολής της δηλώσεως λόγω πλάνης, μπορεί να οφείλεται και σε άγνοια ή εσφαλμένη γνώση των νομικών διατάξεων για την αποδοχή της κληρονομιάς. Υπάρχει δε πλάνη περί το δίκαιο της αποδοχής της κληρονομιάς και όταν ο κληρονόμος τελεί σε άγνοια που συνάγεται α) στο σύστημα της κτήσεως της κληρονομιάς κατά τον ΑΚ που επέρχεται αμέσως μετά το θάνατο του κληρονομουμένου, οπότε η προθεσμία του άρθρου 1847 ΑΚ δεν αρχίζει γιατί η άγνοια αποκλείει την γνώση της επαγωγής της κληρονομιάς και β) σε άγνοια μόνο της υπάρξεως της προθεσμίας του άρθρου 1847 ΑΚ προς αποποίηση ή της κατά το άρθρο 1850 ΑΚ νομικής σημασίας της παρόδου της προθεσμίας αυτής άπρακτης (ΟλΑΠ 3/1989, ΑΠ 858/90). Έτσι ο κληρονόμος κατά την άνω διάταξη 1847§1 εδ. α’ ΑΚ μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών, που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και τον λόγο της, εφόσον δε ο νόμος δεν διακρίνει (άρθρα 1847 και 1850 ΑΚ), η ως άνω τετράμηνη προθεσμία αποποιήσεως τρέχει και κατά προσώπων ανικάνων προς δικαιοπραξία. Αν ο κληρονόμος τελεί υπό νόμιμη εκπροσώπηση (λ.χ. γονική μέριμνα) το στοιχείο της γνώσης κρίνεται στο πρόσωπο του νομίμου εκπροσώπου, αφού μόνον αυτός δικαιούται να αποποιηθεί την κληρονομιά που έχει επαχθεί στον αντιπροσωπευόμενο τηρούμενων των διατυπώσεων που ο νόμος επιτάσσει, προκειμένου δε περί αποποιήσεως ανηλίκου πρέπει να υποβληθεί αίτηση από τον εκπροσωπούντο αυτόν και να χορηγηθεί προς τούτο η σχετική άδεια (ΑΠ 1211/2008, Γ.Μπαλής, Κληρονομικόν Δίκαιον, § 168, αρ. 4, Αστ.Γεωργιάδης σε Γεωργιάδη – Σταθόπουλου, ΕρμΑΚ, άρθρα 1847 – 1848, αριθμ. 16).
Με την υπό κρίση αίτηση, οι αιτούντες, ως ασκούντες την γονική μέριμνα των ανηλίκων τέκνων τους, οι μεν δύο πρώτοι ως γονείς του _______ υ _______ , οι δε τρίτος και τέταρτη αυτών ως γονείς της _______ _______ και του _______ _______ , ζητούν υπό την προαναφερόμενη ιδιότητά τους, να τους επιτραπεί, να προβούν στο όνομα και για λογαριασμό τους, στην αποποίηση της επαχθείσας σε αυτά (τέκνα) εξ αδιαθέτου κληρονομιάς του _______ _______ του _______ και της _______ , αδερφό της μητέρας (θείο) του πρώτου και του τρίτου των αιτούντων, κατοίκου εν ζωή Κερατσινίου, (_______ ), ο οποίος απεβίωσε αδιάθετος στην Αθήνα την 07.10.2008, λόγω του κατάχρεου της εν λόγω κληρονομιάς και της παντελούς έλλειψης ενεργητικού και ως εκ τούτου η αποδοχή της, ακόμη και με το ευεργέτημα της απογραφής, καθίσταται άσκοπη και δεν συνάδει προς το συμφέρον του ανηλίκου. Με το περιεχόμενο αυτό και αίτημα η υπό κρίση αίτηση, παραδεκτώς και αρμοδίως εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (ΚΠολΔ 739, 740 παρ. 1, όπως αυτό ισχύει σήμερα μετά την τελευταία τροποποίηση με το άρθρο 39 του ν. 2447/1996 και 797, όπως αυτό ισχύει σήμερα μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 41 του ν. 2447/1996), είναι δε νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1510 παρ. 1, 1526, 1527, 1625 αρ. 1, 1813, 1814, 1815, 1847, 1848, 1856 ΑΚ και 812 ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως, να ερευνηθεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της, δεδομένου ότι για το παραδεκτό της συζήτησής της έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου 748 παρ. 2 ΚΠολΔ προδικασία με την επίδοση αντιγράφου της υπό κρίση αίτησης, καθώς και της κλήσης στον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιώς (βλ. τη με αριθμό 9967Δ’/7-5-2009 έκθεση επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή του Πρωτοδικείου Πειραιώς Δημητρίου Σ. Ραπατζίκου).
Από την κατάθεση του μάρτυρα που περιλαμβάνεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά, καθώς και από όλα τα έγγραφα που νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται οι αιτούντες, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: ο _______ _______ του _______ και της _______ ήταν αδερφός της μητέρας του πρώτου και τρίτου των αιτούντων, είναι δηλαδή οι αιτούντες ανίψια αυτού και, συνεπώς, τα ανήλικα τέκνα τους είναι μικρανίψια του, κατοικούσε όσο ζούσε στο Κερατσίνι (οδός _______ ) και απεβίωσε αδιάθετος στην Αθήνα την 07.10.2008 (βλ. το ακριβές αντίγραφο της υπ’ αριθμ. 195/Θ’/2008 ληξιαρχικής πράξης θανάτου που συνέταξε ο Ληξίαρχος του Δήμου Κερατσινίου), χωρίς να αφήσει διαθήκη (βλ. το υπ’ αρ. 9262/2-11-2009 πιστοποιητικό της Γραμματέως του Πρωτοδικείου Πειραιώς περί μη δημοσίευσης διαθήκης), καταλείποντας ως πλησιέστερους συγγενείς και εξ αδιαθέτου κληρονόμους του την σύζυγό του από β’ γάμο _______ _______ του _______ και της _______ και τέσσερα τέκνα, ήτοι δύο θυγατέρες από τον α’ γάμο του με τη _______ _______ , την _______ _______ του _______ και της _______ _______ και τη _______ _______ του _______ και της _______ _______ , και δύο υιούς από τον β’ γάμο του με τη _______ _______ , τον _______ _______ του _______ και της _______ _______ και τον _______ _______ του _______ και της _______ _______ (βλ. το υπ’ αριθμ. Πρωτ. 47701/1-12-2008 πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών εκδοθέν από το Δήμο Κερατσινίου). Στις 02-12-2008, και εντός της προθεσμίας των τεσσάρων μηνών που τάσσει ο νόμος, η _______ _______ συζ. του κληρονομιούμενου _______ _______ αποποιήθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα την επαχθείσα σε αυτή κληρονομιά με δήλωσή της στο Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά (βλ. την υπ’ αριθμ. 1190/2-12- 2008 έκθεση αποποίησης κληρονομιάς). Περαιτέρω, την 16-12-2008 η _______ _______ , ως ασκούσα τη γονική μέριμνα των ανηλίκων τέκνων της, κατέθεσε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας) τη με αριθμό κατάθεσης 12820/ 1612-2008 αίτηση προκειμένου να της χορηγηθεί άδεια να προβεί για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων της στην αποποίηση κληρονομιάς του θανόντος συζύγου της, _______ _______ . Η αίτηση αυτή προσδιορίστηκε να συζητηθεί κατά τη δικάσιμο της 3-4-2009, οπότε και αναβλήθηκε για τις 8-1-2010. Λαμβανομένου υπόψη ότι στις 18-122008 και εντός της προθεσμίας των τεσσάρων μηνών που τάσσει ο νόμος, η _______ _______ του _______ , θυγατέρα του κληρονομούμενου από τον α’ γάμο, αποποιήθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα την επαχθείσα σε αυτή κληρονομιά με δήλωσή της στη Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά (βλ. την υπ’ αριθμ. 1249/18-12- 2008 έκθεση αποποίησης κληρονομιάς) και ότι στις 14-10-2009 και η _______ _______ του _______ , θυγατέρα του κληρονομούμενου από τον α’ γάμο, αποποιήθηκε την κληρονομιά που της επήχθη με δήλωσή της στη Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά (βλ. την υπ’ αριθμ. 1197/14-10-2009 έκθεση αποποίησης κληρονομιάς), η επαγωγή ως προς τις ανωτέρω θεωρείται ως μη γενομένη (άρθρο 1856 ΑΚ). Εντούτοις, αναφορικά με τα ανήλικα τέκνα του κληρονομούμενου, _______ _______ και _______ _______ , στα οποία η ως άνω κληρονομιά επάγεται εξ αδιαθέτου κατ’ άρθρο 1813 παρ. 2 ΑΚ (πρώτη τάξη, διαδοχή κατά ρίζες σε συνδ. προς 1856 ΑΚ), με το ευεργέτημα της απογραφής (1902§2 σε συνδ. προς 1527 και 1650 ΑΚ), η τετράμηνη προθεσμία αποποιήσεως που αναφέρεται στη μείζονα σκέψη, αρχίζει από την επομένη της γενομένης αποποιήσεως του νομίμου αντιπροσώπου αυτών (μητέρα), δηλ. από την 03-12-2008, αναστέλλεται δε από της καταθέσεως της με αριθμό κατάθεσης 12820/16-12-2008 μέχρι την έκδοση απόφασης επί αυτής, η συζήτηση της οποίας θα λάβει χώρα την 8-1-2010, ήτοι κατά χρόνο μεταγενέστερο της περαίωσης συζήτησης της υπό κρίση αίτησης (βλ. το υπ’ αριθμ. 8554/20-11-2009 πιστοποιητικό του Πρωτοδικείου Πειραιώς και το αντίγραφο της με αριθμό κατάθεσης 12820/16-12-2008 αίτησης ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά με την πράξη ορισμού δικασίμου επ’ αυτής). Περαιτέρω, την κληρονομιά του αποβιώσαντος έχουν ήδη αποποιηθεί, εάν αυτή ήθελε επαχθεί στους αδερφούς και στις αδερφές του αποβιώσαντος, κατ’ άρθρο 1814 ΑΚ σε συνδ. με το άρθρο 1856ΑΚ, σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αίτηση της _______ _______ για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων της, η αδερφή του αποβιώσαντος _______ _______ σύζυγος _______ _______ με δήλωσή της στο Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά (βλ. την υπ’ αριθμ. 1261/22-12-2008 έκθεση αποποίησης κληρονομιάς) και τα τέκνα αυτής, ήτοι η Ισιδώρα _______ του _______ με δήλωσή της στο Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά (βλ. την υπ’ αριθμ. 1262/22-12- 2008 έκθεση αποποίησης κληρονομιάς), ο _______ _______ του _______ (α’ απών) με δήλωσή του στο Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά (βλ. την υπ’ αριθμ. 1273/23-12-2008 έκθεση αποποίησης κληρονομιάς) και ο _______ _______ του _______ (γ’ απών) με δήλωσή του στο Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά (βλ. την υπ’ αριθμ. 44/13-01-2009 έκθεση αποποίησης κληρονομιάς). Συνεπώς, η επαγωγή ως προς τους ανωτέρω θα θεωρηθεί ως μη γενομένη (άρθρο 1856 ΑΚ).
Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Δικαστήριο αυτό κρίνει ότι για να μπορέσει να προχωρήσει στην περαιτέρω έρευνα της υπόθεσης κρίνοντας το νόμιμο της αίτησης και τάσσοντας τα θέματα απόδειξης για τα πραγματικά περιστατικά που τη θεμελιώνουν, θα πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης και να διαταχθεί επανάληψη της συζήτησης στο ακροατήριο του Δικαστηρίου τούτου σύμφωνα με το άρθρο 254 του Κ.Πολ.Δ., το οποίο εφαρμόζεται και στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας κατά το άρθρο 741 του Κ.Πολ.Δ., η οποία κηρύχθηκε περαιωμένη, προκειμένου να προσκομισθούν κατά τη νέα συζήτηση της υπόθεσης, ως πρόσφορα κατά την κρίση του Δικαστηρίου αποδεικτικά μέσα: α) αντίγραφο της απόφασης που θα εκδοθεί επί της αριθμό κατάθεσης 12820/16-12-2008 αίτησης ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας) περί χορήγησης άδειας αποποίησης στη _______ _______ , συζύγου του αποβιώσαντος _______ _______ , για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων της, και β) έκθεση του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά περί δήλωσης αποποίησης της κληρονομιάς ίου _______ _______ από την _______ _______ ως ασκούσα τη γονική μέριμνα των τέκνων αυτής, _______ _______ και _______ _______ .
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΝΑΒΑΔΛΕΙ την έκδοση οριστικής απόφασης.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την επανάληψη της συζήτησης της υπόθεσης στο ακροατήριο, προκειμένου να προσκομισθούν κατ’ αυτήν με φροντίδα των καλούντων-αιτούντων α) αντίγραφο της απόφασης που θα εκδοθεί επί της αριθμό κατάθεσης 12820/16-12-2008 αίτησης ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας) περί χορήγησης άδειας αποποίησης στη _______ _______ , συζύγου του αποβιώσαντος _______ _______ , για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων της, και β) έκθεση του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά περί δήλωσης αποποίησης της κληρονομιάς του _______ _______ από την _______ _______ ως ασκούσα τη γονική μέριμνα των τέκνων αυτής, _______ _______ και _______ _______ .
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 1/12/2009.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
