Συνεργαζόμενοι Συμβολαιογράφοι

Κατά το άρθ. 1 του Νόμου 2830/2000 όπως αυτός ισχύει σήμερα μετά και από σχετικές τροποποιήσεις ως ο «Κώδικας των Συμβολαιογράφων», τα καθήκοντα αυτών των τελευταίων επακριβώς και συστηματικά περιγράφονται ως ακολούθως.

Κατ’ αρχάς ο Συμβολαιογράφος και με όρους θεσμικούς είναι ένας άμισθος δημόσιος λειτουργός, στις αποκλειστικές αρμοδιότητες του οποίου περιλαμβάνεται το να συντάσσει και να φυλάσσει έγγραφα, συστατικά ή αποδεικτικά δικαιοπραξιών και δηλώσεων, όταν η σύνταξη των εγγράφων αυτών είναι υποχρεωτική κατά νόμο ή όταν οι ενδιαφερόμενοι επιθυμούν να προσδώσουν σε αυτά τα έγγραφα το κύρος δημοσίου εγγράφου.

 Περαιτέρω, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του ο Συμβολαιογράφος εκδίδει απόγραφα ή αντίγραφα των μόλις ως άνω αναφερθέντων εγγράφων, όπως επίσης και αντίγραφα των προσαρτημένων και αναφερομένων σε αυτά.

 Ακόμη, θεωρεί ιδιωτικά έγγραφα για την απόκτηση βέβαιης χρονολογίας και βεβαιώνει το γνήσιο της υπογραφής σε κάθε έγγραφο που σχετίζεται με τη συναπτόμενη πράξη η οποία  και φέρεται ενώπιόν του.

Τέλος, ενεργεί και κάθε άλλη πράξη όπως του ανατίθεται θεσμικά εκ του νόμου, αλλά και κάθε άλλη πράξη σχετική πάντα με την άσκηση του έργου του.

Εκ των αρμοδιοτήτων του, επί παραδείγματι, είναι να μεταφράζει στην ελληνική γλώσσα έγγραφα συνταγμένα σε ξένη γλώσσα και τα οποία του προσκομίζονται, εφόσον βέβαια κρίνονται χρήσιμα για την κατάρτιση πράξης φερόμενης ενώπιόν του, θεωρώντας εξάλλου τα έγγραφα αυτά στα πλαίσια της μετάφρασης και για την ακρίβειά τους.

Στην Ελλάδα, οι συμβολαιογράφοι δεν ειδικεύονται σε συγκεκριμένους τομείς, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στο αγγλοσαξονικό τρόπο θεσμικής συγκρότησης και λειτουργίας των συμβολαιογράφων, αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο θα θίξουμε παρακάτω.

Σε κάθε ειρηνοδικείο, το οποίο είναι και το χαμηλότερης διαβάθμισης αρμόδιο δικαστήριο στα  πλαίσια του ελληνικού δικαιϊκού συστήματος, συνιστάται μία τουλάχιστον θέση συμβολαιογράφου κατόπιν σχετικού Προεδρικού Διατάγματος

Οργανικά, το Υπουργείο το οποίο είναι αρμόδιο για την υπηρεσιακή κατάσταση των συμβολαιογράφων είναι αυτό της Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Στην Ελλάδα υπάρχουν εννέα (9) συμβολαιογραφικοί σύλλογοι οι οποίοι έχουν συσταθεί και λειτουργούν στις έδρες των εφετείων.

Ο συμβολαιογραφικός θεσμός μέσα στο σύστημα οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες, ήτοι κατ’ αρχάς αυτόν της προληπτικής δικαιοσύνης και, κατά δεύτερον, αυτόν της δημοσιονομικής πολιτικής, καθώς ο συμβολαιογράφος είναι το θεσμικό όργανο του κράτους που επικουρεί στην είσπραξη φορολογικών εσόδων και στην άσκηση της δημοσιονομικής του πολιτικής. Ειδικότερα:

• μέσω των συμβολαιογράφων, το κράτος ελέγχει την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων π.χ. για κληρονομίες, μισθώσεις ακινήτων, μεγάλη ακίνητη περιουσία, για έσοδα των Δήμων και Κοινοτήτων, κοινωφελών οργανισμών και ασφαλιστικών ταμείων κοκ
• επίσης, μέσω των συμβολαιογράφων ελέγχεται η ορθή εφαρμογή των νόμων για την ασφάλεια της Χώρας στις μεταβιβάσεις ακινήτων σε παραμεθόριες περιοχές, ελέγχεται η αγροτική πολιτική για τα κληροτεμάχια, η ορθή εφαρμογή των πολεοδομικών διατάξεων με στα πλαίσια του οικιστικού περιβάλλοντος, ελέγχεται η ορθή εφαρμογή των νόμων για τα δάση κοκ

Ο Συμβολαιογράφος διορίζεται, αφού τηρηθεί μια συγκεκριμένη διαδικασία επιλογής, και με πρώτη προυπόθεση ότι κατ’ αρχήν έχει την ελληνική ιθαγένεια ή την ιθαγένεια άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως επίσης και πτυχίο νομικού τμήματος νομικής σχολής ημεδαπού Πανεπιστημίου ή έστω αλλοδαπού το οποίο όμως θα πρέπει να είναι αναγνωρισμένο ως ισότιμο.

Ο Συμβολαιογράφος διορίζεται μόνο εφόσον έχει συμπληρώσει το 28ο έτος της ηλικίας του και ταυτόχρονα εφόσον δεν έχει υπερβεί το 42ο, και μόνον ύστερα από επιτυχία σε πανελλήνιο διαγωνισμό, ο οποίος προκηρύσσεται με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης

Οι συμβολαιογραφικοί θεσμοί που ισχύουν ανά την υφήλιο κατατάσσονται σε διάφορα συστήματα συμβολαιογραφίας, εκ των οποίων τα επικρατέστερα δύο είναι κατ’ αρχάς το βυζαντινορωμαϊκό ή λατινικό,, το οποίο είναι και το πληρέστερο όλων και στο οποίο ανήκει και ο Ελληνικός συμβολαιογραφικός θεσμός, ενώ το δεύτερο σύστημα συμβολαιογραφίας είναι το Αγγλοσαξονικό, το οποίο και διαφέρει πλήρως ως προς την οργάνωση, τη λειτουργία και την αποστολή του· θεωρείται πιο ατελές καθώς κρίνεται ότι δεν παρέχει τέτοια και τόση ασφάλεια στις συναλλαγές όπως το βυζαντινό, μιας και οι κατά το σύστημα αυτό λειτουργούντες συμβολαιογράφοι δεν είναι είναι δημόσιοι λειτουργοί, αλλά, καταρτισμένοι μεν επαγγελματίες, οι οποίοι όμως ασκούν ένα επάγγελμα και όχι ένα λειτούργημα, χωρίς να φέρουν τις ευθύνες που έχουν οι συμβολαιογράφοι του πρώτου συστήματος.

Τα τελευταία χρόνια ο συμβολαιογραφικός θεσμός ενισχύθηκε περαιτέρω με νεώτερους νόμους και έχει διευρύνει τα όρια συμμετοχής του στην άσκηση της κρατικής εξουσίας, μέσω π.χ. της εμπλοκής του και σε θέματα συγκρότησης εταιριών μέσω της «Υπηρεσίας Μιας Στάσης» στα πλαίσια του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.) καθώς για τη σύσταση ομορρύθμων, ετερορρύθμων αλλά και εταιριών περιορισμένης ευθύνης, ιδιωτικών κεφαλαιουχικών και ανωνύμων χρειάζεται η σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου, άρα ως υπεύθυνος ορίζεται ένας συμβολαιογράφος και δη, αυτός που συντάσσει το συμβολαιογραφικό έγγραφο σύστασης.