Περίληψη
ΓΑΚ 28175/2007
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΑΣ
Τμήμα 18ο Τριμελές
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 29 Ιανουάριου 2014, με δικαστές τους Μαρία Πετράκη, Πρόεδρο Πρωτοδικών ΔΔ, Νικόλαο Πανταζή, Αθηνά Κουνινιώτη (εισηγήτρια), Πρωτόδικες ΔΔ και γραμματέα την Γκόλφω Σταματακοπούλου, δικαστική υπάλληλο, για να δικάσει την αγωγή, με χρονολογία κατάθεσης 20-7-2007, του _________ _________ , κατοίκου εν ζωή Ασπροπύργου, περιοχή _________ , ο οποίος απεβίωσε στις 4-7-2011. Τη δίκη συνεχίζουν οι κληρονόμοι του, _________ _________ , σύζυγος και _________ και _________ _________ , τέκνα, οι οποίοι παραστάθηκαν μαζί με τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Ελευθέριο Φυλλαδάκη
κατά του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου «Δήμος Ασπροπύργου», που εκπροσωπείται από το Δήμαρχό του και παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο Σπυρίδωνα Αρώνη.
Κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο οι διάδικοι που παραστάθηκαν ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησε όσα αναφέρονται στα πρακτικά.
Μετά τη συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Η κρίση του είναι η εξής.
- Επειδή με την κρινόμενη αγωγή, όπως το αίτημα αυτής μετατράπηκε και περιορίστηκε με δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου στο ακροατήριο, αλλά και το νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, ζητείται να υποχρεωθεί το εναγόμενο να καταβάλει, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105 και 106 ΕισΝΑΚ, α) ποσό 17.053,64 ευρώ, ως αποζημίωση για τη ζημία που υπέστη ο αρχικώς ενάγων από τις φερόμενες ως παράνομες πράξεις και παραλείψεις οργάνων του εναγομένου Δήμου και β) ποσό 20.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης από τις ανωτέρω ενέργειες. Για το παραδεκτό του ανωτέρω καταψηφιστικού αιτήματος έχει καταβληθεί το αναλογούν κατ’ άρθρο 274 ΚΔΔ τέλος δικαστικού ενσήμου (βλ. τα 213848, 226246, 406177, 377574, 404357, 619550 και 404358 σειράς Α αγωγόσημα με τα επικολληθέντα ένσημα του Ταμείου Νομικών και του Ταμείου Προνοίας Δικηγόρων Αθηνών). Περαιτέρω, με την ίδια αγωγή, ζητείται να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγομένου να καταβάλει ποσό 180.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που ο αρχικώς ενάγων υπέστη από τις ως άνω παράνομες, πράξεις και παραλείψεις. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου (βλ. 139/39/4-7- 2011 ληξιαρχική πράξη θανάτου της Ληξιάρχου Ασπροπύργου) ο ενάγων απεβίωσε, μετά την άσκηση της κρινόμενης αγωγής, στις 4-7-2011. Κατόπιν αυτού, η δίκη νομίμως συνεχίζεται, κατ’ άρθρο 140 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, από τους κληρονόμους του, _________ _________ , σύζυγο και _________ και _________ _________ , τέκνα, οι οποίοι προσκόμισαν και τα νομιμοποιητικά προς τούτο έγγραφα (βλ. ανωτέρω ληξιαρχική πράξη θανάτου, 25710/20-7-2011 πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του Δημάρχου Ασπροπύργου, 13934/25-11-2013 και 66981/2013 πιστοποιητικά περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης του Ειρηνοδικείου Αθηνών και του Πρωτοδικείου Αθηνών και 2880/2013 πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομιάς του Ειρηνοδικείου Αθηνών).
- Επειδή το άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος … », το δε άρθρο 106 του ίδιου Εισαγωγικού Νόμου ορίζει ότι «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ευθύνη προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνο από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξεως ή από τη μη νόμιμη παράλειψη εκδόσεως τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή ν.ττ.δ.δ., ή από παραλείψεις οφειλώμενων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον απορρέουν από την οργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών και δεν συνάπτονται με την ιδιωτική διαχείριση της περιουσίας του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ., ούτε οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα του οργάνου που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων (ΑΕΔ 5/1995, ΣτΕ 3069/2004, 2739/2000). Η αποζημίωση αυτή περιλαμβάνει την αποκατάσταση κάθε θετικής ή αποθετικής ζημίας, ενώ μπορεί επιπλέον να επιδικαστεί στον παθόντα εύλογη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης κατ’ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 932 του Αστικού Κώδικα (πρβλ. ΣτΕ 1915/2007, 3256/2006, 2732/2004, 2727/2003, 2891/1999). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημιώσεως είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξεως ή παραλείψεως ή υλικής ενέργειας ή παραλείψεως υλικής ενέργειας του οργάνου και της επελθούσας ζημίας (ΣτΕ 3069/2004, 2739/2000, 1893/2000, 2774/1999, 3422/1999).
- Επειδή, εξάλλου, με τις διατάξεις του ν. 3155/1955 «Περί κατασκευής και συντηρήσεως οδών» (Α’ 63) ορίζεται στο άρθρο 1 ότι «Αι οδοί της χώρας διακρίνονται εις: α) Εθνικός, β) Επαρχιακός και γ) Δημοτικός ή Κοινοτικός», στο άρθρο 4 ότι «Δημοτικαί και Κοινοτικοί οδοί είναι αι οδοί αι εξυπηρετούσαι τας πάσης φύσεως ανάγκας ενός Δήμου ή μιας Κοινότητος εντός των διοικητικών ορίων αυτού» και στο άρθρο 5 παρ. 3 ότι «Αι δημοτικαί και κοινοτικοί οδοί κατασκευάζονται, ανακαινίζονται και συντηρούνται υπό των οικείων Δήμων και Κοινοτήτων». Περαιτέρω, στο άρθρο 24 παρ. 1 του προϊσχύσαντος «Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα» (π.δ. 410/1995, Α’ 231) οριζόταν ότι «1.Η διοίκηση όλων των τοπικών υποθέσεων ανήκει στην αρμοδιότητα των δήμων και των κοινοτήτων, κύρια μέριμνα των οποίων αποτελεί η προαγωγή των κοινωνικών και οικονομικών συμφερόντων, καθώς και των πολιτιστικών και πνευματικών ενδιαφερόντων των κατοίκων της. Στην αρμοδιότητα των δήμων και των κοινοτήτων ανήκουν ιδίως: α) η κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία: ι) συστημάτων ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης, αντιπλημμυρικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, έργων δημοτικής και κοινοτικής οδοποιίας, πλατειών, γεφυρών και έργων ηλεκτροφωτισμού των κοινόχρηστων χώρων. …ιδ) η ρύθμιση της κυκλοφορίας, ο καθορισμός πεζοδρόμων, μονοδρομήσεων και κατευθύνσεων της κυκλοφορίας, ο προσδιορισμός και η λειτουργία των χώρων στάθμευσης οχημάτων, η ονομασία των οδών και πλατειών και η τοποθέτηση πινακίδων, η αρίθμηση των κτισμάτων καθώς και η Διοίκηση της Αστικής συγκοινωνίας…». Εξάλλου, στο άρθρο 10 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ν. 2696/1999, Α’ 57) ορίζεται ότι «1. Όποιος έχει τις κατά τον παρόντα Κώδικα αρμοδιότητες ή την εξουσία επί του πράγματος, επί του οποίου διεξάγεται δημόσια κυκλοφορία, υποχρεούται να λαμβάνει κάθε μέτρο, ώστε από τη δημόσια κυκλοφορία να μη δημιουργείται κίνδυνος ή ζημία τρίτων προσώπων ή άλλων έννομων αγαθών. 2. Η κατακόρυφη και οριζόντια σήμανση των οδών εκτελείται μόνο κατόπιν σχετικής μελέτης. Αρμόδιοι φορείς για την εκπόνηση- έγκριση μελετών εφαρμογής, που αφορούν την κατακόρυφη και οριζόντια σήμανση των οδών (πινακίδες και διαγραμμίσεις), και για την εγκατάσταση και συντήρηση της σήμανσης αυτής είναι είτε η Γενική Γραμματεία Δημόσιων Έργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων είτε οι υπηρεσίες της Περιφέρειας είτε οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης που τις συντηρούν, κατά περίπτωση … ». Από τις πιο πάνω διατάξεις συνάγεται ότι η συντήρηση των δημοτικών και κοινοτικών οδών ανήκει στην αρμοδιότητα των δήμων και κοινοτήτων στην περιφέρεια των οποίων εντάσσονται. Συνεπώς, αρμόδιοι φορείς, κατά το άρθρο 10 του Κ.Ο.Κ., σε συνδυασμό με την ως άνω τελευταία διάταξη του άρθρου 24 παρ. 1 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, για την εγκατάσταση και τη συντήρηση της σημάνσεως των οδών αυτών, είναι οι οικείοι δήμοι και κοινότητες.
- Επειδή, τέλος, στο άρθρο 4 του ίδιου ανωτέρω Κώδικα (ΚΟΚ), ορίζεται ότι «1. Οι για τη σήμανση των οδών τοποθετούμενες πινακίδες είναι κατά κατηγορίες οι εξής: α) Αναγγελίας κινδύνου (Κ), δηλωτικές … β) Ρυθμιστικές της κυκλοφορίας (Ρ), δηλωτικές, αα) …γ) Πληροφοριακές (Π), δηλωτικές … δ) Πρόσθετες (Πρ) 2. … 3. Οι ρυθμιστικές της κυκλοφορίας πινακίδες (Ρ-1 μέχρι Ρ-77) τοποθετούνται για να πληροφορούν αυτούς που χρησιμοποιούν τις οδούς για τις ειδικές υποχρεώσεις, περιορισμούς ή απαγορεύσεις, προς τις οποίες πρέπει αυτοί να συμμορφώνονται. Η σημασία των πινακίδων αυτών είναι: … Ρ- 2 Υποχρεωτική διακοπή πορείας. (1) Η πινακίδα αυτή, που τοποθετείται πριν από κόμβο, σημαίνει υποχρεωτική διακοπή πορείας του οχήματος πριν από την είσοδο στον κόμβο και παραχώρηση προτεραιότητας στα οχήματα τα οποία κινούνται στην οδό, προς την οποία πλησιάζει. (2) … Ρ-27 Απαγορεύεται η αριστερή στροφή. Ρ-28 Απαγορεύεται η δεξιά στροφή», Εξάλλου, στο άρθρο 12 παρ. 1 ορίζεται ότι «Αυτοί που χρησιμοποιούν τις οδούς πρέπει να αποφεύγουν οποιαδήποτε συμπεριφορά που είναι ενδεχόμενο να εκθέσει σε κίνδυνο ή να παρεμβάλλει εμπόδια στην κυκλοφορία, να εκθέσει σε κίνδυνο πρόσωπα ή ζώα ή να προκαλέσει ζημιές σε δημόσιες ή ιδιωτικές περιουσίες. Οι οδηγοί υποχρεούνται να οδηγούν με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την προσοχή, … », ενώ στο άρθρο 19 του ανωτέρω Κώδικα ορίζεται ότι «1. Ο οδηγός οδικού οχήματος επιβάλλεται να έχει τον πλήρη έλεγχο του οχήματος του ώστε να μπορεί σε κάθε στιγμή να εκτελεί τους απαιτούμενους χειρισμούς. 2. Ο οδηγός επιβάλλεται να ρυθμίζει την ταχύτητα του οχήματος του λαμβάνων συνεχώς υπόψη του τις επικρατούσες συνθήκες, ιδιαίτερα δε τη διαμόρφωση του εδάφους, την κατάσταση και τα χαρακτηριστικά της οδού, … και τις συνθήκες κυκλοφορίας, κατά τρόπον ώστε να είναι σε θέση να διακόψει την πορεία του οχήματος του μπροστά σε οποιοδήποτε εμπόδιο που μπορεί να προβλεφθεί και το οποίο βρίσκεται στο ορατό από αυτόν μπροστινό τμήμα της οδού. Υποχρεούται επίσης να μειώνει την ταχύτητα του οχήματος του και, σε περίπτωση ανάγκης, να διακόπτει την πορεία του, όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν. 3. Ιδιαίτερα, ο οδηγός επιβάλλεται να μειώνει την ταχύτητα του οχήματος του σε τμήματα της οδού με περιορισμένο πεδίο ορατότητας, στις στροφές, … πλησίον των ισόπεδων οδικών κόμβων, … ως και σε κάθε άλλη ειδική περίπτωση, που επιβάλλεται μετριασμός ταχύτητας». Τέλος, στο άρθρο 26 του ανωτέρω Κώδικα ορίζεται ότι «1. Ο οδηγός που πλησιάζει σε ισόπεδο οδικό κόμβο υποχρεούται να καταβάλλει ιδιαίτερη προσοχή για να μην προκαλέσει επί του κόμβου κίνδυνο ή παρακώλυση της κυκλοφορίας, ρυθμίζοντας την ταχύτητα του οχήματος του, ώστε να μπορεί να διακόψει την πορεία αυτού, για να διέλθουν τα οχήματα που έχουν προτεραιότητα. 2. … 4. Στους κόμβους η προτεραιότητα ορίζεται με κατάλληλη σήμανση. 5. Στους κόμβους χωρίς τέτοια σήμανση η προτεραιότητα ανήκει σε αυτόν που έρχεται από τα δεξιά. … ».
- Επειδή στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία της δικογραφίας, μεταξύ των οποίων το από 2-9-2002 δελτίο οδικού τροχαίου ατυχήματος και η με ίδια ημερομηνία έκθεση αυτοψίας του Τμήματος Τροχαίας Ελευσίνας, προκύπτουν τα εξής: Στις 2-9-2002 και περί ώρα 09.50, οδηγώντας ο αρχικώς ενάγων το με αριθμό κυκλοφορίας _________ ΙΧΕ αυτοκίνητο ιδιοκτησίας του και κινούμενος σε ανώνυμη ασφαλτοστρωμένη οδό του Δήμου Ασπροπύργου, με κατεύθυνση από νότο προς βορρά, εισερχόμενος στη διασταύρωση αυτής με ανώνυμη ασφαλτοστρωμένη οδό που συνδέει την Λ. Δημοκρατίας με την οδό Μεγαρίδος, στον ίδιο ανωτέρω Δήμο, συγκρούστηκε αρχικά με το με αριθμό κυκλοφορίας _________ ΔΧΦ αυτοκίνητο ελκυστήρα μετ’ επικαθήμενου με αριθμό _________ , το οποίο εκινείτο στην ανωτέρω οδό με κατεύθυνση από νεκροταφείο Ασπροπύργου ή Μεγαρίδος προς Λεωφ. Δημοκρατίας και κατόπιν με το με αριθμό κυκλοφορίας _________ ΔΧΦ αυτοκίνητο, που εκινείτο στην ίδια οδό με το ανωτέρω _________ όχημα αλλά στην αντίθετη κατεύθυνση. Οι συγκρουσθείσες επιφάνειες των ανωτέρω οχημάτων ήταν το εμπρόσθιο μέρος και η δεξιά πλευρά του οχήματος του ενάγοντος, η αριστερή οπίσθια πλευρά του επικαθήμενου (προτελευταίος τροχός) του _________ ΔΧΦ και το αριστερό εμπρόσθιο μέρος του _________ ΔΧΦ, ενώ συνεπεία της ανωτέρω σύγκρουσης το όχημα του ενάγοντος υπέστη στρεβλώσεις σε όλο το αμάξωμα (ολική καταστροφή). Η οδός επί της οποίας εκινείτο ο ενάγων ήταν διπλής κατεύθυνσης, με μία λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και πλάτος οδοστρώματος 6,50 μέτρα, ενώ η οδός στην οποία εισήλθε και στην οποία έγινε η σύγκρουση, ήταν επίσης διπλής κατεύθυνσης, με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και πλάτης οδοστρώματος 12,30 μέτρα. Επίσης, η κυκλοφορία στην πρώτη από τις ανωτέρω οδούς ήταν πολύ αραιή ενώ στη δεύτερη πυκνή και στα δύο ρεύματα. Τέλος, στην πορεία του ενάγοντος και πριν την είσοδό του στη διασταύρωση υπήρχε πινακίδα Ρ-2 (υποχρεωτική διακοπή πορείας) καθώς και πινακίδα Ρ-27 (απαγόρευση στροφής αριστερά). Μετά τη σύγκρουση, ο ενάγων διεκομίσθη στο Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας – Πειραιά «_________ », όττου και νοσηλεύθηκε στη Θωρακοχειρουργική κλινική μέχρι 9-9-2002 με διάγνωση κατά την έξοδο: «Πολλαπλά κατάγματα πλευρών δεξιά. Κατάγματα 01, 04, παροχέτευση δεξιού ημιθωράκιου. Τοποθέτηση νάρθηκα TAMLOT. Εδόθησαν οδηγίες και φαρμακευτική αγωγή. Αναρρωτική άδεια για ένα (1) μήνα» (βλ. το 33626/13-9-2002 έγγραφο του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας Πειραιά «_________ »).
- Επειδή, ήδη, με την κρινόμενη αγωγή όπως αναπτύσσεται με το νομίμως κατατεθέν επ’ αυτής υπόμνημα, ο ενάγων εκθέτει ότι η οδός στην οποία εισήλθε και στην οποία έγινε το ατύχημα, είχε μετατραπεί από μονής σε διπλής κατεύθυνσης στις 25-8-2002, γεγονός το οποίο ο ίδιος δεν γνώριζε, καθώς και ότι πριν την είσοδό του στη διασταύρωση διέκοψε την πορεία του, λόγω της ύπαρξης πινακίδας STOP και ήλεγξε την κίνηση των οχημάτων που διέρχονταν μόνο από τα αριστερά, θεωρώντας ευλόγως ότι έτσι όφειλε να πράξει, εφόσον είχε την πεποίθηση ότι η ανωτέρω οδός ήταν μονής κατεύθυνσης, πεποίθηση που επιβεβαιωνόταν, κατά τους ισχυρισμούς του, από το γεγονός ότι εκτός της πινακίδας P-2 (STOP), στην πορεία του υπήρχε και πινακίδα με την οποία απαγορευόταν η στροφή αριστερά. Περαιτέρω, ισχυρίζεται ότι αποκλειστικά υπαίτιος του ανωτέρω ατυχήματος είναι ο εναγόμενος Δήμος, ο οποίος όφειλε, ενόψει της μετατροπής της ανωτέρω οδού σε διπλής κατεύθυνσης, είτε να τοποθετήσει πινακίδες με τις οποίες να δηλώνεται ότι επιτρέπεται η στροφή και αριστερά και δεξιά, είτε να έχει αφαιρέσει την στην είσοδο της διασταύρωσης ευρισκόμενη πινακίδα με την οποία απαγορευόταν η στροφή προς τα αριστερά, καθόσον λόγω της μη ύπαρξης των ανωτέρω πινακίδων και της ύπαρξης πινακίδας απαγορευτικής της στροφής αριστερά, «παραπλανήθηκε» και θεώρησε ότι εισέρχεται σε οδό μονής κατεύθυνσης με συνέπεια να ελέγξει την κίνηση μόνο από αριστερά του, να εισέλθει στη διασταύρωση και να συγκρουστεί με τα ανωτέρω αναφερόμενα οχήματα. Κατόπιν αυτών, με την αγωγή ζητείται να υποχρεωθεί το εναγόμενο να καταβάλει, σύμφωνα με τα άρθρα 105 και 106 ΕισΝΑΚ, α) ποσό 17.053,64 ευρώ, ως αποζημίωση για τη ζημία που υπέστη ο αρχικώς ενάγων από τις ανωτέρω παράνομες πράξεις και παραλείψεις και ειδικότερα 6.602,64 ευρώ ως διαφυγόντα κέρδη, καθόσον λόγω του ένδικου ατυχήματος υποχρεώθηκε να απέχει της εργασίας του -οδηγός στην εταιρεία «_________ » – από 2-9-2002 έως 3-9-2003 και έλαβε κατά το εν λόγω χρονικό διάστημα ποσό 4.202,65 ευρώ από το ΙΚΑ και 2.676,71 ευρώ από τον ΟΑΕΔ, αντί ποσού 13.842 ευρώ που θα ελάμβανε αν εξακολουθούσε να εργάζεται στην ανωτέρω εταιρεία, 451 ευρώ για βελτιωμένη διατροφή και 10.000 ευρώ λόγω της ολοκληρωτικής καταστροφής του αυτοκινήτου του και β) ποσό 20.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, καθώς και να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγομένου να του καταβάλλει περαιτέρω ποσό 180.000 ευρώ ως ηθική βλάβη. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του προσκομίζει και επικαλείται, μεταξύ άλλων: 1) τα 26605/12-11-2002 και 29506/16-12-2002 έγγραφα της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ασπροπύργου, στα οποία αναφέρεται ότι η νοτιοανατολική Περιφερειακή οδός από κόμβο με Λ. Δημοκρατίας έως οδό Μεγαρίδος έγινε στις 25-8-2002 από μονής διπλής κατεύθυνσης, λόγω εκτέλεσης έργων επί της οδού Μεγαρίδος, 2) το ανωτέρω αναφερόμενο δελτίο οδικού τροχαίου ατυχήματος καθώς και την έκθεση αυτοψίας τροχαίου ατυχήματος του Τμήματος Τροχαίας Ελευσίνας, 3) σχεδιάγραμμα της Τροχαίας για τις συνθήκες του ατυχήματος, 4) την έκθεση ένορκης κατάθεσης του ενάγοντος ενώπιον του Ανθυπαστυνόμου του Τμήματος Τροχαίας Ελευσίνας _________ _________ , στην οποία αυτός κατέθεσε ότι στη διασταύρωση της οδού επί της οποίας εκινείτο με την οδό στην οποία έγινε το ατύχημα υπήρχε πινακίδα STOP και πινακίδα απαγόρευσης στροφής αριστερά, ο ίδιος δε ήλεγξε την κίνηση των οχημάτων μόνο από αριστερά του και στη συνέχεια ξεκίνησε να διασχίσει την ανωτέρω οδό, 5) φωτογραφίες του σημείου του ατυχήματος, 6) το 33626/13-9-2002 έγγραφο του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας Πειραιά «_________ » περί της νοσηλείας του μετά το ατύχημα, 7) την 3972/21-7-2004 βεβαίωση του ΙΚΑ Ασπροπύργου στην οποία βεβαιώνεται ότι ο ενάγων επιδοτήθηκε λόγω ασθένειας (ατύχημα εκτός εργασίας) από 2-9-2002 έως 18-4-2003, 8) καταγγελία της σύμβασης εργασίας του με την εταιρεία _________ με ημερομηνία απόλυσης 31-12-2002 και 9) συγκριτικά στοιχεία για τον υπολογισμό της αξίας του αυτοκινήτου του.
- Επειδή, εξάλλου, ο εναγόμενος Δήμος, με το νομίμως κατατεθέν υπόμνημά του και την έκθεση απόψεων του προς το Δικαστήριο, ζητά την απόρριψη της υπό κρίση αγωγής ως αβάσιμης, προβάλλοντας ότι η ένδικη σύγκρουση οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του ενάγοντος, ο οποίος δεν ήλεγξε, ως όφειλε, εισερχόμενος σε κόμβο, την κίνηση των οχημάτων και από τις δύο κατευθύνσεις (αριστερά – δεξιά) αλλά και μπροστά του, καθώς και ότι η πινακίδα απαγόρευσης στροφής αριστερά είναι πινακίδα ρυθμιστική της κυκλοφορίας και δεν δηλώνει ότι ο δρόμος στον οποίο εισέρχεται ο οδηγός είναι μονής κατεύθυνσης, ούτε υποδηλώνει τούτο η ανυπαρξία αντίστοιχης πινακίδας περί απαγόρευσης στροφής δεξιά. Επίσης, ότι σε πολλές περιπτώσεις εισόδου σε οδό υψηλότερης κατηγορίας, διπλής κατεύθυνσης, επιβάλλεται η απαγόρευση στροφής αριστερά, για να μη διακόπτεται η ροή στην υψηλότερης κατηγορίας οδό, ενώ το εάν πρόκειται για δρόμο μονής ή διπλής κατεύθυνσης είναι κάτι το οποίο οφείλει να ελέγξει ο οδηγός. Περαιτέρω, προβάλλει ότι τα αιτούμενα από τον ενάγοντα κονδύλια είναι αόριστα, αναπόδεικτα και αβάσιμα.
8.Επειδή, από τις διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), με τις οποίες ρυθμίζεται η σήμανση των οδών με πινακίδες και ορίζονται οι κατηγορίες αυτών, τα σημεία τοποθέτησής τους και η σημασία τους, δεν προβλέπεται η τοποθέτηση πινακίδας, η οποία να δηλώνει ότι επιτρέπεται η στροφή είτε αριστερά είτε δεξιά και μάλιστα ως δηλωτική του είδους του δρόμου στον οποίο εισέρχεται ο οδηγός ως μονής ή διπλής κατεύθυνσης, αλλά, αντίθετα, προβλέπεται η τοποθέτηση πινακίδων μόνο εφόσον η στροφή απαγορεύεται (πινακίδες Ρ-27 και Ρ-28 αντίστοιχα). Περαιτέρω, η πινακίδα που απαγορεύει τη στροφή αριστερά (Ρ-27) δεν δηλώνει το είδος του δρόμου στον οποίο ο οδηγός εισέρχεται (μονής ή διπλής κατεύθυνσης), αλλά ρυθμίζει την κυκλοφορία των οχημάτων που εισέρχονται σε διασταύρωση απαγορεύοντας στους οδηγούς τους να στρίψουν αριστερά, δεν αναιρεί δε την από τα άρθρα 4 και 26 του ΚΟΚ υποχρέωση των εισερχόμενων σε κόμβο οδηγών, στην πορεία των οποίων υπάρχει και πινακίδα STOP, να εισέλθουν στον κόμβο με ιδιαίτερη προσοχή και επιμέλεια ελέγχοντας την κίνηση των οχημάτων στο δρόμο στον οποίο εισέρχονται από όλες τις κατευθύνσεις, παραχωρώντας σε αυτά υποχρεωτικά προτεραιότητα.
- Επειδή, υπό το προαναφερόμενο ιστορικό αίτημαι σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) τα όργανα του εναγομένου Δήμου, δεν είχαν, κατά τα ανωτέρω, υποχρέωση να τοποθετήσουν πριν την είσοδο στη διασταύρωση στην οποία έγινε το ένδικο ατύχημα πινακίδα, με την οποία να δηλώνεται ότι επιτρέπεται η στροφή και αριστερά και δεξιά, αλλά ούτε και να αφαιρέσουν την πινακίδα περί απαγόρευσης στροφής αριστερά, καθόσον η πινακίδα αυτή δεν δήλωνε την είσοδο σε δρόμο μονής κατεύθυνσης, όπως αβασίμως με την αγωγή προβάλλεται και β) ο ενάγων δεν επέδειξε την απαιτούμενη προσοχή και επιμέλεια κατά την είσοδό του στον κόμβο, στον οποίο έγινε το ένδικο ατύχημα, αφού, όπως και ο ίδιος συνομολόγησε, ήλεγξε μόνο την κίνηση των οχημάτων που έρχονταν από αριστερά του και όχι και εκείνων που διέρχονταν από δεξιά ή μπροστά του, όπως είχε υποχρέωση σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις του ΚΟΚ, ενόψει μάλιστα και του ότι, σύμφωνα με την έκθεση αυτοψίας του Τμήματος Τροχαίας Ελευσίνας, η κυκλοφορία των οχημάτων στην οδό στην οποία εισερχόταν ήταν, κατά το χρόνο του ατυχήματος, πυκνή και στα δύο ρεύματα, το Δικαστήριο κρίνει ότι το ένδικο συμβάν δεν προκλήθηκε από παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του εναγομένου Δήμου και συνεπώς, δεν θεμελιώνεται η, κατ’ άρθρα 105 και 106 ΕισΝΑΚ, ευθύνη του προς αποζημίωση από την αιτία αυτή, όσα δε περί του αντιθέτου προβάλλονται με την αγωγή πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα.
- Επειδή κατ’ ακολουθία η κρινόμενη αγωγή πρέπει να απορριφθεί, να απαλλαγούν όμως οι κληρονόμοι του ενάγοντος από τη δικαστική δαπάνη του εναγομένου, κατ’ άρθρο 275 παρ. 1 εδ. ε’ ΚΔΔ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την αγωγή.
Απαλλάσσει τις κληρονόμους του ενάγοντος από τη δικαστική δαπάνη του εναγομένου.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε στην Αθήνα, στις 11-6-2014 και η απόφαση δημοσιεύτηκε στον ίδιο τόπο, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση, στο ακροατήριο του Δικαστηρίου τούτου, στις 17-7-2014.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΜΑΡΙΑ ΠΕΤΡΑΚΗ
Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ
ΑΘΗΝΑ ΚΟΥΝΙΝΙΩΤΗ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΓΚΟΛΦΩ ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
